فهم ذهني مهاجران از جاذبه و دافعه مقصد و مبدأ مهاجرت: مطالعه موردي مهاجران محله خليج فارس شمالي تهران

غالب تحقيقاتي كه به بررسي نقش دافعه ها و جاذبه ها در مهاجرت پرداخته اند از رويكرد اثبات گرايي و كمّي به مسئله مهاجرت پرداخته اند و عموماً تفاسير ذهني مهاجران نسبت به دافعه و جاذبه مبدأ و مقصد را ناديده گرفته اند. روش تحقيق در اين پژوهش روش كيفي و حجم نمونه 23 نفر بوده كه از طريق نمونه گيري نظري انتخاب شدند. مصاحبه هاي انجام شده با استفاده از تكنيك تحليل محتواي عرفي تحليل شدند. نتايج بيانگر اين است كه از ديدگاه مشاركت كنندگان، جنبه هاي اقتصادي و معيشتي و شغلي عامل اصلي مهاجرت از حاشيه ها به سوي مركز است. با اين حال پس از مهاجرت و استقرار در مقصد، عوامل گوناگوني به نسبت قبل از مهاجرت به دافعه و يا جاذبه تبديل مي گردند كه چندان ارتباطي با نظريه هاي اقتصادي مهاجرت ندارد. تغييرات ذكر شده از طريق در نظر گرفتن نحوه زيست در اجتماع و جامعه يا به عبارت ديگر زيستن در محيط اجتماعي كوچك و خرد مقياس و زيستن در كلانشهرها قابل تبيين است. به عنوان نتيجه گيري كلي مي توان اينگونه بيان كرد كه جاذبه و دافعه هاي يك محل تنها به وضعيت خود آن محل برنمي گردد بلكه اين دافعه ها و جاذبه در پيوند با محلي ديگر و در يك مكانيسم مقايسه است كه در ذهن فرد شكل و قوام به خود مي گيرد.