پديد آورندگان :
مصطفوي راد، معرفت سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گيلان، رشت , نوبهار، امين سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گيلان، رشت , غلامي، مهران سازمان تحقيقات و آموزش كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گيلان، رشت , جهانساز، حبيب سازمان جهاد كشاورزي گيلان، رشت , اكبرزاده، ابراهيم سازمان جهاد كشاورزي گيلان، رشت , اديبي، شايگان سازمان جهاد كشاورزي گيلان، رشت
كليدواژه :
بادام زميني , محتواي پروتيين دانه , تراكم بوته , صفات زراعي , درصد روغن دانه
چكيده فارسي :
مقدمه: بادام زميني يكي از گياهان مهم دانه روغني با عادت رشد نامحدود است و گلدهي آن 60 الي 70 روز پس از جوانه‌زني ادامه مي يابد و سپس توسعه گلدهي آن شروع به كاهش مي‌كند. دانه. كنجاله بادام زميني داراي به‌ترتيب داراي 40 تا 50 درصد روغن و 30 تا 35 درصد پروتئين مي‌باشد. روش كاشت مناسب و فاصله بين رديف‌هاي كشت گياهان مي‌تواند فرآيند فتوسنتز و عملكرد كمي و كيفي دانه بادام زميني را بهبود بخشد. در مطالعه حاضر، اثر فاصله بين رديف‌هاي كاشت بين بوته‌هاي بادام زميني و روش كاشت بذري و نشايي بر عملكرد دانه و برخي صفات فيزيولوژيك لاين‌هاي جديد بادام زميني در شرايط اقليمي رشت مورد ارزيابي قرار گرفت.
مواد وروش‌ها: به‌منظور ارزيابي اثر فاصله بين رديف‌هاي كاشت و روش كشت بذري و نشايي بر صفات مهم فيزيولوژيكي شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، عملكرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100 دانه، عملكرد علوفه خشك، عملكرد زيست توده محتواي روغن و پروتئين دانه و شاخص برداشت بادام زميني (NC2) دو آزمايش در سال هاي زراعي 1396 و 1397 به صورت كرت‌هاي خردشده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه آزمايشي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي رشت (واقع در 49 درجه و 57 دقيقه طول شرقي و 37 درجه و 26 دقيقه عرض شمالي و ارتفاع 10 متري از سطح دريا) انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه فاصله رديف كاشت ( 40، 50 و 60 سانتي‌متري) و دو روش كاشت (نشايي و بذري) به‌ترتيب به‌عنوان كرت هاي اصلي و فرعي بود.
يافته‌ها: نتايج اين آزمايش نشان داد كه اثر متقابل روش كشت و فاصله بين رديف‌هاي كاشت بر برخي صفات زراعي نظير ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، عملكرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100 دانه، عملكرد علوفه خشك، عملكرد زيست توده و شاخص برداشت دانه معني‌دار بود. براساس نتايج اين آزمايش، روش كشت نشايي سبب تسريع در آغاز گلدهي بوته‌هاي بادام زميني گرديد. بيشترين عملكرد دانه (2484 كيلوگرم در هكتار)، تعداد غلاف در بوته (56/65)، عملكرد علوفه خشك (4698 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد زيست‌توده (9924 كيلوگرم در هكتار) و شاخص برداشت دانه (30/02 درصد) بادام زميني در فاصله رديف كاشت 40 سانتي‌متري و روش كشت نشايي به‌دست آمد. همچنين، بيشترين تعداد دانه در غلاف (1/33 عدد) در فاصله رديف كاشت 60 سانتي‌متري و روش كشت نشايي به‌دست آمد. بيشترين وزن 100 دانه (57/05 گرم) بادام زميني در فاصله رديف كاشت 50 سانتي‌متري و روش كشت بذري مشاهده گرديد. به‌طور كلي، نتايج نشان داد كه عملكرد دانه بادام زميني در واكنش به كاهش فواصل رديف كاشت و روش كشت نشايي افزايش يافت. چنين به‌نظر مي‌رسد كه افزايش عملكرد دانه بادام زميني ناشي از كاهش هدررفت و بهبود جذب تشعشع خورشيدي، افزايش ظرفيت فتوسنتزي و استفاده بهينه از واحد سطح زمين باشد. براساس نتايج اين آزمايش، فاصله 40 سانتي‌متري بين رديف‌هاي كاشت و روش كشت نشايي مي‌تواند در راستاي افزايش عملكرد دانه بادام زميني در شرايط اقليمي منطقه قابل توصيه باشد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Peanut is one of the most important oilseed plants with indeterminate growth habit, its flowering continue at about 60 to 70 days after emergence, and then flower development will begin to decline. Peanut seed and meal contains a range of 40-50% oil and 30-50% protein on a dry seed basis. A suitable planting method and distance between plant rows can improve photosynthetic process and enhance quantitative and qualitative yield in peanut seed. In the present study, we evaluated the influence of row distance between peanut plant rows and transplanting and sowing method on seed yield and physiological characteristics of peanut new lines under Guilan climatic condition.
Materials and methods: In order to evaluate the effect of row distance and planting method effects on important physiological peanut traits includings of plant height, number of second branch per plant, grain yield, number of pods per plant, 100-grain weight, grain number per pod, dry forage yield, biological yield, grain oil and protein content and harvest index in peanut (NC2), two experiments carried out in 2017 and 2018 cropping seasons as split plot based on randomized complete block design with three replications in Rasht (49º 57´ N; 37º 26´ E, and 10 m above sea level), Iran. Three row distances (40, 50 and 60 cm) and two planting methods (transplanting and sowing) comprised experimental treatments as main and sub plots, respectively.
Results: Results showed that the interaction effect between row distances and planting method was significant on some agronomic characteristics such as plant height, number of second branch per plant, grain yield, number of pods per plant, 100-grain weight, grain number per pod, dry forage yield, biological yield and harvest index. Based on the results of this experiment, the transplanting method of peanut plants caused it to accelerate the initial stage of flowering. Maximum grain yield (2978 kg ha-1), number of pods per plant (56.65), dry forage yield (4698 kg ha-1), biological yield (9924 kg ha-1) and harvest index (30.02 %) were obtained at 40 cm row distance and transplanting method. Also, the highest grain number per pod (1.33) was obtained at 60 cm row distance and transplanting method. Maximum 100-grain weight (57.05 g) was observed at 50 cm row distance and sowing method. The results indicated that peanut grain yield enhanced in response to decreasing of planting row distance and transplanting method which could be due to improved solar radiance absorption, enhanced of photosynthetic capacity and optimized uses of unit area. Based on the results of this experiment, 40 cm distance between peanut plant rows and transplanting method could be recommendable to enhance peanut seed yield under the region climatic condition.
