سهم اندكِ خليج فارس از موز ه داري در ايران

فاقد عنوان لاتين

سه كانون مهم تحولات عظيم جوامع شهري در ابتداي هزاره ي سوم پيش از ميلاد مسيح (ع) در مناطق جنوبِ غرب، جنوب و جنوبِ شرق ايران وجود داشته است. عيلاميان هم پاي سومريان در جنوبِ غرب و در انتهاي مناطق و كرانه هاي شمالِ غرب خليج فارس، كرمانيانِ آن هزاره در كرانه هاي هليل رود و مناطق اطراف آن، و مردمان سرزمين سيستان و بلوچستان در حوزه ي هيرمند و هامون و دشت هاي پيراموني آن از طراحان جوامع بزرگ شهري آن روزگار بودند و دادوستدهاي گسترده اي با مناطق جنوبي خليج فارس و ساير نقاط جهان داشته اند. همچنان كه اين تبادل و دادوستدها و مهاجرت ها در دوره هاي بعدي از اروند تا خليج گواتر در كرانه هاي خليج فارس و درياي عمان و كرانه هاي مكران به سمت اقيانوس هند و درياي سرخ (بحرالميت) تداوم داشت و باعث گسترش فرهنگ ايران زمين به قار ه ي آفريقا و شبه قار ه ي هند شد، تا جايي كه در دوره هاي بعد، اين روابط مورد توجهِ قار ه نشينان شرق و غرب و نظا مهاي استعماري آ نها نيز قرار گرفت. هر گردشگري كه وارد چنين خط هاي مي شود، بي شك به دنبال فضاها و بافتها و معماري هاي سمبوليك است كه استمرار اين اقتدار تاريخي فرهنگي و اصالت اين سرزمين را نشان دهد. اما آيا امروزه با حضور در كرانه هاي شماليِ خليج فارس چنين دريافتي از شكوه تاريخ و فرهنگ آن داريم و به چنين دريافتي از كانو نهاي تمدني آن نائل مي شويم؟ افزون بر تخريب هرروزه ي بافت تاريخي، معماري بومي و محوطه هاي باستاني در قياس با كشورهاي حاشيه ي جنوبي خليج فارس چه اقدامي براي معرفي داشته هاي سرزمين مان در حاشيه ي اين آبراه بين المللي رخ داده است، آ نهم درحالي كه كشوري مانند عربستان در اصلاحاتي كه در پيش گرفته از وابستگي اقتصادي خود به درآمد نفتي كاسته و به دنبال تقويت گردشگري مبتني بر تاريخ سازي است تا آ نجا كه در گزارش نوامبر 2017 اينديپندنت دربار ه ي از ديد بيشتر مردم بريتانيا، عربستان سرزميني وسيع « : گردشگري عربستان، سايمون كالدر، روزنامه نگار حوز ه ي سفرِ اين روزنامه مي نويسد از بيابان هاي خالي است، درحالي كه سواحل زيبا و ميراث فرهنگي اين كشور، ازجمله مداين صالح در شمال عربستان، از اهميت بالايي ». برخوردار هستند شايد برهمين اساس است كه طي يك سال گذشته به انداز ه ي كل چند دهه ي اخير، اخباري دربار ه ي كشف هاي باستانشناختي در عربستان و ديگر سواحل خليج فارس منتشر شده و لزوم نگهداري از اين كشفيات، آ نها را مجبور به ساخت موز ههايي بزرگ، چندمنظوره و چشم نواز كرده است.