اثر بخشي درمان فعال‌ سازي رفتاري بر باورهاي انگيزشي (انگيزش دروني، خود كارآمدي، اضطراب امتحان) دانش‌ آموزان دختر مبتلا به افسردگي

Behavioral Activation Therapy on Motivational Beliefs (Academic Motivation, Self-efficacy, Test Anxiety) of Female Students with Depression

زمينه و هدف: باورهاي انگيزشي دسته اي از معيارهاي شخصي و اجتماعي هستند كه تحت تأثير عوامل مختلف و در موقعيت هاي متفاوت تغيير مي كنند؛ لذا پژوهش حاضر با هدف اثربخشي درمان فعال سازي رفتاري بر باورهاي انگيزشي (انگيزش دروني، خودكارآمدي، اضطراب امتحان) دانش آموزان دختر مبتلا به افسردگي انجام شد. روش بررسي: پژوهش حاضر نيمه آزمايشي از نوع پيش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را تمامي دانش آموزان دختر در مقطع دبيرستان مبتلا به افسردگي اساسي تشكيل دادند كه در شش ماه دوم سال 1396 براي درمان به كلينيك هاي خدمات روان شناختي آموزش و پرورش شهر مشهد مراجعه كردند. از بين اين جامعه تعداد 30 نفر به شيوهٔ نمونه گيري هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. ابزارهاي پژوهش شامل مصاحبهٔ باليني ساختار يافتهٔ فرست و همكاران (1996) و پرسشنامهٔ افسردگي بك (1996) و پرسشنامهٔ راهبردهاي انگيزشي پنتريچ و همكاران (1993) بود. جهت تحليل داده، از نرم افزار SPSS سخهٔ 22 و آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيره استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه ميانگين و انحراف معيار انگيزش دروني گروه آزمايش قبل و بعد از مداخله به ترتيب 14.21±2.38, 16.21±2.39 و خودكارآمدي قبل و بعد از مداخله به ترتيب 38.54±2.32 43.76±2.81 و اضطراب امتحان قبل و بعد از مداخله به ترتيب 30.43±2.35, 27.67±2.17 است. همچنين اندازهٔ اثر نمرهٔ انگيزش دروني 0.801 (p<0.001) و خودكارآمدي 0.332 (p<0.001) و اضطراب امتحان 391 (p<0.001) به دست آمد. نتيجه گيري: درمان فعال سازي رفتاري در افزايش انگيزش دروني و خودكارآمدي و كاهش اضطراب امتحان دانش آموزان مبتلا به افسردگي مؤثر بوده است.

Background & Objectives: Motivational beliefs are a set of personal and social criteria that are influenced by different factors and in different situations. This study aimed to determine the effectiveness of behavioral activation therapy on motivational beliefs (internal motivation, self– efficacy, test anxiety) in female students with depression. Methods: This is a semi–experimental pre–test post–test with control group. A statistical population of all female high school students with major depression who referred to psychiatric services clinics in Mashhad in the second six months of 2018 was selected by a sampling method and randomly assigned to two experimental groups an‎d evidence were replaced. The research tools consist of structured clinical interviews with Fares et al (1996), Beck Depression Inventory (1996), and Pentirich et al. (1993). Data were analyzed by SPSS software version 22 and multivariate analysis of covariance analysis. Results: The results showed that the mean and standard deviation of the internal motivation of the experimental group before and after the intervention were 14.21±2.38, 16.21±2.39 and 16.21±2.39 respectively; the self–efficacy before and after the intervention was 38.54±2.32 43.76±2.81 and test anxiety before and after the intervention were 30.43±2.35, 27.67±2.17, respectively. Also, the effect size of the internal motivation score was 0.801 (p<0.001), self–efficacy was 0.332 (p<0.001) and test anxiety was 391 (p<0.001). Conclusion: Behavioral activation therapy has been effective in increasing internal motivation and self–efficacy and decreasing test anxiety in students with depression.