جايگاه اخلاق مراقبتي در برنامۀ درسي تربيت معلم: دورۀ آموزش ابتدايي دانشگاه فرهنگيان

Ethics of Care in Teacher Education Curriculum:The primary education of Farhangian University

هدف پژوهش حاضر ترسيم جايگاه اخلاق مراقبتي در كتاب­هاي درسي دورۀ آموزش ابتدايي دانشگاه فرهنگيان است. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي و از نظرروش از نوع تحليل محتواي كمّي است كه طي آن كليۀ كتاب‌هاي درسي دورۀ آموزش ابتدايي دانشگاه فرهنگيان، به صورت تمام‌شماري مورد تحليل قرار گرفتند. واحد ثبت در اين پژوهش، مضمون هر پاراگراف بود. فرآيند كدگذاري به شيوۀ قياسي انجام شد و براي توصيف ميزان توجه كتاب‌هاي مورد نظر به مؤلفه‌هاي اخلاق مراقبتي، از فراواني، درصد و نمودار براي بررسي تفاوت فراواني مصاديق معطوف به مؤلفه‌هاي مورد بررسي، از آزمون خي دو استفاده شد. يافته‌هاي حاصل از تحليل محتوا نشان داد كه در كتاب­هاي تحليل شده، به مؤلفۀ‌ پرهيز از آسيب رساندن، بيشترين توجه معطوف شده و ساير مؤلفه‌هاي اخلاق مراقبتي از قبيل درك مفهوم مراقبت، همنوايي، توجه پذيرشي، ارتباط مراقبتي، اقدام مراقبتي،‌ تأييد آن از سوي مراقبت شونده و عدم تعرض به حريم خصوصي ديگران چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند. نظر به اينكه اين مؤلفه‌ها محورهاي اصلي اخلاق مراقبتي را تشكيل مي‌دهند، گنجاندن آنها در محتواي كتاب­هاي درسي دورۀ آموزش ابتدايي دانشگاه فرهنگيان مي‌تواند به دانشجومعلمان كمك كند ضمن درك مفاهيم اخلاق مراقبتي، آنها را براي بسط اين مفاهيم در نظام آموزشي در تربيت دانش‌آموزان به‌كار گيرند.

This study aims to outline the place of caring ethics in the textbooks of primary education at Farhangian University in Iran. In this study, based on the Nodding's theory of caring, all relevant textbooks were reviewed using the content analysis method. Findings from the content analysis showed that in the analyzed books, the concept of avoiding harm was paid the most attention and other concepts of the ethics of care including the concept of care, sympathy, receptive attention, caring relation, caring action, the caregiver confirmation and the "cared for" privacy has not taken attention appropriately. Since these concepts are the principal axes of caring ethics, considering these concepts and their inclusion in the content of textbooks, the teacher education for primary schools of Farhangian University can help student teachers to understand the concepts of ethics of care, use them in primary school and develop these concepts in the education system.