بررسي عملكرد زنجيره ماركوف تعميم‌يافته در شبيه‌سازي متغيرهاي گسسته در يك مطالعه موردي

مدل‌سازي ناهمگوني رخساره‌هاي زمين‌شناسي نقشي مهم در شناسايي موقعيت قرارگيري رخساره‌ها ايفا مي‌كند. استفاده از روش‌هاي تخمين و شبيه‌سازي زمين‌آماري مبتني بر واريوگرام به دليل دقت بالا و لحاظ كردن عدم قطعيت مدل‌ها، امروزه كاربردهاي مؤثر و چشمگيري در مدل‌سازي نهشته‌هاي معدني داشته‌اند. با توجه به خطي بودن تخمينگرهاي مرسوم زمين‌آماري، مدل‌سازي فضايي ويژگي‌هاي رخساره‌ها با كاستي‌هايي همراه است. الگوريتم شبيه سازي شاخص پي‌درپي (SIS) روشي محبوب و پركاربرد در حيطه مدل‌سازي رخساره ها است كه بر پايه ي آناليز ساختاري متغير شاخص و مبتني بر برآورد تابع توزيع احتمال محلي با كمك كريجينگ شاخص اجرا مي شود. اين روش نيز زماني كه حجم داده‌هاي اوليه پايين است عملكرد مناسبي از خود نشان نمي‌دهد. روش زنجيره ماركوف تعميم‌يافته (GCMC) يكي از مناسب‌ترين روش‌هاي زنجيره ماركوف در شبيه‌سازي متغيرهاي گسسته در نهشته‌هاي رسوبي است. اين روش براي شبيه‌سازي از روابط بين كلاسي و احتمالات گذار استفاده مي‌كند. در اين تحقيق از سه روش تخمين كريجينگ شاخص، روش‌هاي شبيه‌سازي SIS و GCMC در مدل‌سازي واحدهاي كربناته يك مقطع انتخابي از نهشته آهك ارشتناب بستان‌آباد استفاده ‌شده است. در ادامه نتايج حاصل از هر سه روش باهم مقايسه شده و ميزان بازتوليد مقادير نسبت حجمي و واريوگرام ها مورد بحث قرار گرفت. درروش كريجينگ شاخص روند عمومي قرارگيري كلاس‌ها به‌خوبي توليد شده، اما هموارشدگي به‌صورت واضح در مقطع ديده مي‌شود. در نتايج GCMC نحوه توليد الگوها نسبت به دو روش ديگر انطباق بهتري با واقعيت زمين‌شناسي منطقه دارد. اين تحقيق نشان مي‌دهد كه روش SIS در توليد الگوها عملكرد ضعيف‌تري نسبت به GCMC داشته و الگوهاي توليدي متفاوت از وضعيت واقعي لايه‌بندي بوده و پراكندگي بيشتري از خود نشان مي‌دهند. با توجه به نتايج منطقي و پياده‌سازي آسان، روش GCMC ابزاري مناسب جهت پيش‌بيني اوليه و مدل‌سازي كلاس‌ها در محيط‌هاي رسوبي است.