چنددستوري شدگي فعل خواستن در زبان فارسي؛ مطالعه‌اي شناختي در چارچوب طرحواره‌هاي رخدادي بنيادين

چنددستوري‌شدگي فرايندي است كه طي آن يك صورت زباني، نقش هاي دستوري گوناگوني را در ساخت هاي متفاوت به نمايش مي‌گذارد. به عبارت ديگر، يك صورت زباني درعين حال كه مفهوم واژگاني خود را حفظ مي‌كند، چند مسير متفاوت را در بستر دستوري شدگي طي مي‌كند و در هر كدام به ايفاي نقشي متفاوت مي‌پردازد. فعل خواستن نمونه‌اي از چنددستوري‌شدگي در زبان فارسي است كه مي‌تواند سه نقش دستوري زمان دستوري، نمود و وجهيت را مفهوم سازي كند. فعل خواستن كه به عنوان فعل واژگاني و با معناي طلب كردن چيزي، در قالب طرحواره‌ رخدادي بنيادين تمايل قرار دارد، با اعمال حلقه‌هاي مختلف فرايند دستوري‌شدگي و در قالب طرحواره‌هاي مركب به بيان مفاهيم دستوري مختلف مي‌پردازد. اين فعل در قالب طرحواره‌ مركب سريالي، زمان دستوري آينده را مفهوم سازي مي‌كند. فعل خواستن در چارچوب همين طرحواره، نمود تقريب را كه نشان دهنده‌ عملي در شرف وقوع در زمان حال و گذشته است و نمود اجتنابي را كه بيانگر عملي در شرف وقوع در گذشته است كه محقق نشده، مفهوم سازي مي كند. فعل خواستن در قالب طرحواره‌ مركب سنجشي به بيان مفهوم وجهيتي جديد تحت عنوان وجهيت پيشنهادي مي‌پردازد كه در آن گوينده مجوز انجام عمل را از مخاطب طلب مي‌كند و جهت انجام عمل پيشنهاد مي‌دهد. دليل دستوري شدگي متعدد يا همان چنددستوري شدگي فعل خواستن را مي‌توان پركردن خلاء‌هاي زباني و پاسخ به نياز زبان براي بيان مفاهيم دستوري مختلف دانست.