تحليل و بررسي موانع آمايش سرزمين در ايران

سابقۀ برنامه ريزي عمراني در كشور بيش از شش دهه است. در اين مدت، برنامه ريزي در مفهوم عام و آمايش سرزمين در مفهوم خاص، تحت تأثير شرايط اقتصادي، اجتماعي و سياسي، همواره با دگرگوني هايي همراه بوده است. اين برنامه ها با موانع و چالش هايي رو به رو بوده اند. هدف مقالۀ حاضر تحليل و ارزيابي اين چالش ها و موانع پيش روي اجراي برنامه هاي توسعه در مفهوم عام و آمايش سرزمين در مفهوم خاص است. روش تحقيق در اين مقاله اسنادي است. نتايج نشان مي دهد كه هرچند تقسيم كار بين مناطق با منابع بالقوۀ آن ها، در تدوين اسناد آمايش سرزمين، در قالب نظر صورت گرفته، اما در عمل توجه چنداني به آن نشده است. اين امر منجر به توسعۀ نامتوازن و نامتعادل مناطق كشور شده كه خود سبب تشديد نابرابري بين مناطق مختلف كشور شده است. ازجمله موانع اين فقدان تقسيم كارِ عملي بين مناطق كشور مي توان به ساختار تك ساخت سياسي، تقسيم بندي نامناسب سياسي ـ اداري، نبود تعريف مناسب از منطقه در كشور، بي توجهي به مسئلۀ جمعيت و مهاجرت، فقدان طرح يكپارچه و نظام مند، بي توجهي به همۀ ابعاد آمايش سرزمين به يك اندازه، فشارهاي سياسي براي اجراي طرح ها و پروژه هاي فاقد توجيه اقتصادي و فني و فقدان مدل مناسب براي آمايش سرزمين در ايران اشاره كرد.