ارائه مدل عوامل مؤثر بر شكل‌گيري و پيامدهاي هم‌رقابتي : پژوهشي آميخته

Presenting a Model of Factors Affecting the Coopetition Formation and Consequences: A Mixed Research

هم‌رقابتي راهبردي است كه در دهه‌هاي اخير به‌منظور كسب، حفظ و ارتقاء جايگاه رقابتي مورد توجه سازمانها قرارگرفته است. هدف: هدف اصلي پژوهش ارائه مدل عوامل مؤثر بر شكل‌گيري هم‌رقابتي و پيامدهاي آن است. روش: از نظريه داده بنياد نظام‌مند در بخش كيفي و از مدل‌سازي معادلات ساختاري در بخش كمي استفاده شد. جامعه مورد مطالعه بخش كيفي، خبرگان و مديران ارشد بانكي و در بخش كمي، جامعه آماري مديران، روسا و كارشناسان و كاركنان ارشد بانك سپه بودند. روش نمونه‌گيري بخش كيفي، هدفمند و گلوله برفي (33 نفر) و در بخش كمي به‌صورت خوشه‌اي و ساده بود (368 نفر). يافته‌ها: پس از تجزيه و تحليل كيفي داده‌هاي مصاحبه‌ها، مدل هم‌رقابتي در صنعت بانكداري ايران ارائه گرديد. يافته‌هاي آزمون كمي، مدل پژوهش را تأييد نمودند. يافته‌ها نشان داد كه چالشهاي صنعت بانكداري (شرايط علي) بر ميل به هم‌رقابتي تأثير معناداري دارند. يافته‌ها تأثير ميل به هم‌رقابتي، عوامل زمينه‌اي (محيط اقتصادي، اجتماعي-فرهنگي، سياسي-قانوني و فناوري) و عوامل مداخله‌گر (منابع، ساختار سازماني، فناوري، فرهنگ‌سازماني، منابع مالي، مديريت‌ارشد و سياست‌هاي كلان) بر راهبردهاي هم‌رقابتي و تأثير اين راهبردها بر پيامدهاي حاصل را تأييد كردند. نتايج: در راستاي حفظ و ارتقاء جايگاه و كسب رضايتمندي مشتريان بانك‌ها مي‌توانند با كسب شناخت صحيح و مديريت عوامل مؤثر بر شكل‌گيري و اجراي راهبردهاي هم‌رقابتي، بستر مناسبي را براي بهره‌مندي از همكاري با رقباي خود در محيط رقابتي حاكم و پيامدهاي اتخاذ راهبردها فراهم نمايند.

Coopetition is a strategy which considered by many organizations in the last decades to gain, maintain and improve the competitive position. Objective: The main purpose of this study is to present a model of factors affecting the formation of coopetition and its consequences. Method: Systematic grounded-theory was used in the qualitative part and Structural Equation Modeling was used in the quantitative part. The qualitative sector study population was banking experts and senior managers, and in the quantitative sector, the statistical population was managers, bosses, experts and senior staff. The sampling method in qualitative part is targeted and snowball (33 people) and in the quantitative part it is clustered and simple (368 people). Findings After qualitative analysis of interview data, a coopetiton model in the Iranian banking industry was presented. Quantitative test findings confirmed the research model. Findings showed that the challenges of the banking industry (causal conditions) have a significant effect on the Coopetition Tendency. Findings confirmed the effect of the Coopetition Tendency, underlying factors (economic, social-cultural, political-legal and technological environment) and intervening factors (human resources, organizational structure, technology, organizational culture, Financial resources, senior management, and macro-policies) on Coopetition strategies and the impact of these strategies on consequences. Results: In order to maintain and improve the position and gain customer satisfaction, banks can gain a proper platform to benefit from cooperation with their competitors in a competitive environment and the consequences of adopting strategies by gaining correct knowledge and managing the factors affecting the formation and implementation of coopetition strategies.