تبييني بر دسترسي دريايي و سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورهاي دريايي

An Explanation of the Relationship between Access to Sea and Level of Economic and Social Development of Maritime States

مقدمه در ادبيات كلاسيك و مدرن جغرافياي سياسي و ژيوپليتيك از عوامل محيطي در مقام يكي از عوامل تاثيرگذار بر رفتارهاي انساني ياد مي گردد. تحليل اكولوژيكي در علوم جغرافيايي از رويكردهاي فلسفي اين علم است. موقعيت دريايي، يكي از ابعاد مهم موقعيت جغرافيايي كشورها است. دسترسي به دريا و آب هاي آزاد، منشاء مزيت و مخاطرات محيطي براي كشورهاي دريايي است. هدف مقاله حاضر با هدف شاخص سازي دسترسي دريايي و سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورهاي دريايي و تبيين رابطه اين دو شاخص انجام يافته است. اين تحقيق از لحاظ هدف، بنيادي - كاربردي و از حيث ماهيت و روش، توصيفي - تحليلي و همبستگي است. مواد و روش اين تحقيق، دسترسي دريايي و سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورهاي دريايي را بر اساس تكنيك تاپسيس شاخص سازي و رتبه بندي كرده است. در ادامه، رابطه شاخص دسترسي دريايي با شاخص سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورها، در محيط نرم افزار آماري تبيين گرديده است. نتيجه گيري يافته هاي تحقيق بيانگر آن است بين شاخص دسترسي دريايي با شاخص سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورها رابطه معناداري وجود دارد و كشورهايي با دسترسي دريايي مناسب از سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي بالايي برخوردار هستند. كشورهايي با خصوصيات متفاوت جغرافيايي در رتبه بندي شاخص موقعيت دريايي كشورها جاي گرفته اند؛ رتبه بندي شاخص سطح توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورها تا حدودي با وضعيت توسعه كشورهاي دريايي مطابقت دارد.

Access to free (open) waters and maritime location are important aspects of the state’s geographical location that affects the states behavior. States’ Access to maritime setting brings some constraints and opportunities to the states. The research is intended to index access to the seas and economic and social development of the states and explains the relationship between these two variables. The purpose of this study is explanation of the relationship between maritime location of countries and their economic and social development Index. This research is basic in terms of goal and is descriptive - analytic and correlational in terms of the nature and method. The data obtained is based on the secondary data from specialized agencies. The research is firstly intended to index and rank the access to seas and economic and social development of maritime states using the TOPSIS technique. Using SPSS software. The regression analysis is adopted to explain the relationship between the index of sea location and economic and social development attributes. The research findings indicate that offshore states with different levels of size, shape, population, etc., are predominantly included in rankings of this study. The results regarding to the explanation of the relationships between sea access and the index of the level of economic and social development show that there is a meaningful relation between the two indexes in which the sea access is one of the factors adversely affecting the level of economic and social development of states.