زيست‌چينه‌نگاري، زيست‌رخساره‌ها و ديرينه‌بوم‌شناسي نهشته‌هاي دونين پسين (سازند خوش‌ييلاق) برپايه‌ كنودونت‌ها در شمال شرق ايران (حوالي بجنورد و جاجرم)

ايران براساس زياي كنودونتي بررسي شده است. سنگ‌هاي دونين بالايي در مناطق مطالعه‌شده شامل توالي‌هاي كربناته و تخريبي بسيار كم‌عمق هستند كه معادل سازند خوش‌ييلاق در نظر گرفته شده‌اند. سنگ‌شناسي غالب برش‌هاي مطالعه‌شده شامل ماسه‌سنگ، شيل، ژيپس، سنگ آهك و دولوميت است. قاعده‌ سازند خوش‌ييلاق در هر سه برش مطالعه‌شده روي سازند پادها به‌صورت هم‌شيب و پيوسته قرار دارد و مرز بالايي سازند خوش‌ييلاق نيز در برش‌هاي كوه اوزون و رباط قره‌بيل با سازند مبارك و به‌صورت هم‌شيب و پيوسته پوشيده مي‌شود؛ در صورتي كه در برش گردنه‌ پلميس به‌واسطه‌ يك ناپيوستگي فرسايشي سازند خوش‌ييلاق در زير سازند شمشك قرار مي‌گيرد. براساس مطالعات فسيل‌شناسي 7 گونه و زيرگونه‌ كنودونتي شناسايي شد كه به تشخيص 2 زيست‌زون كنودونتي به ترتيب شامل Upper rhenana – linguiformis، Lower triangularis Lower crepida و يك رخساره‌ زيستي به نام Icriodus – Polygnathus انجاميد. با توجه به زيست‌زون‌هاي شناسايي‌شده، سن دونين پسين (فرازنين پسين فامنين پيشين) براي سازند خوش‌ييلاق در مناطق مطالعه‌شده محرز مي‌شود. رخساره‌ زيستي و كنودونت‌هاي شناسايي‌شده در برش‌هاي مطالعه‌شده نشان‌دهنده‌ مناطق كم‌عمق دريايي با آب‌وهواي گرم و استوايي در زمان ته‌نشين‌شدن اين سازند هستند. بررسي فسيل‌هاي به‌دست‌آمده در مناطق مطالعه‌شده و مقايسه‌ آنها با حوضه‌هاي رسوبي ديگر حاكي از استقرار اين برش‌ها در نواحي شمالي خشكي گندواناست. تجزيه و تحليل رخساره‌هاي زيستي و سنگي، روند كاهش عمق را در انتهاي فرازنين پسين نشان مي‌دهد كه به مانند نمونه‌هاي جهاني در اين زمان با افت شديد سطح آب دريا دنبال مي‌شود؛ سپس در طول فامنين، محيط عميق‎تر در بعضي نواحي منطقه حاكم مي‌شود؛ چنانكه رخساره‌هاي زيرمحيط‌هاي درياي باز (بايوكلاست اسپيكول وكستون پكستون) برجا گذاشته شده‌اند.