پيامدهاي گسترش حضور داعش در افغانستان بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران

Consequences of the Expansion of ISIL Presence in Afghanistan on the National Security of the Islamic Republic of Iran

داعش به‌عنوان موجوديتي جديد، تحت لواي اسلام خشونت‌بارترين كنش‌ها را انجام داده و در چشم‌انداز حكومتي خود ايده تشكيل «ولايت خراسان» را دنبال نموده است. با توجه به اين چشم‌انداز و نيز اقدامات بعدي ازجمله اعلام موجوديت داعش در افغانستان اين پرسش مطرح مي‌شود كه تقويت حضور داعش در افغانستان، چه پيامدهايي براي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران خواهد داشت؟مقاله حاضر با تكيه‌بر روش دلفي به‌عنوان يكي از فنون شناخته‌شده در آينده‌پژوهي، تلاش كرده است تا با بهره‌گيري از نظرات نخبگان و كارشناسان برجسته مسائل افغانستان، ابعاد مختلف اين مسئله را مورد كنكاش و بررسي قرار دهد. در راستا پاسخ به پرسش فوق، هفده نفر از كارشناسان مسائل افغانستان كه از طريق روش نمونه‌گيري گلوله برفي انتخاب شدند، طي چهار دور دلفي به پرسش‌هاي مطرح‌شده پيرامون ابعاد مختلف اين مسئله پاسخ دادند كه از ميان 19 پرسش در 14 مورد اجماع حاصل گرديد. يافته‌هاي مقاله حكايت از آن دارند كه تقويت حضور داعش امنيت ملي ايران را در ابعاد داخلي و بين‌المللي مورد تهديد قرار مي‌دهد. فرصت‌هايي مانند گسترش همكاري‌هاي فني و اطلاعاتي يا ايجاد ترتيبات منطقه‌اي و بين‌المللي نيز در اين ميان متصور است، اما در قياس با تهديدهاي مطرح‌شده قابل‌توجه نيستند. همچنين با توجه به تفاوت موجود در شكل و ماهيت حضور داعش در سوريه و افغانستان به‌نظر مي‌رسد، نحوه مواجهه ايران نمي‌تواند و نمي‌بايست مشابه مورد سوريه باشد.

As a new entity, ISIL has carried out the most violent actions under the flag of Islam and pursued the idea of forming “Welayat-i-Khorasan” in its governmental vision. According to this perspective and subsequent steps such as the announcement of the existence of ISIL raises the question of what implications the strengthening of ISIL's presence in Afghanistan will have for the national security of the Islamic Republic of Iran. Based on the Delphi method as one of the well- known techniques in futures studies, the paper has tried to explore different aspects of the issue by taking advantage of the opinions of elites and prominent experts of Afghanistan affairs. In order to answer the above question, seventeen experts on Afghanistan issues who were selected through the Snowball sampling method answered questions about the various aspects of this issue during four Delphi rounds and out of 19 questions, 14 of them came to a consensus. The findings indicate that the strengthening of the presence of ISIL threatens the national security of the Islamic Republic of Iran both domestically and internationally. Opportunities such as expansion of technical and intelligence cooperation or establishing regional and international arrangements are likely subject to do so, but are not significant in comparison to the threats posed. Also, regarding the current differences in the form and nature of ISIL's presence in Syria and Afghanistan, it seems that not only Iran cannot choose the exposure method of Syria but also must not do so