بررسي اثرات چندگانه تعديل قيمت حامل‌هاي انرژي بر شاخص‌هاي عمده اقتصادي زيست‏ محيطي در بخش كشاورزي ايران

از آنجا كه قيمت حامل‌هاي انرژي در هزينه تمام ‏شده توليدات كشاورزي سهم مهمي دارد، حذف يارانه حامل‌هاي انرژي اثرات چندگانه بر بخش كشاورزي مي‌گذارد. هدف مطالعه حاضر بررسي آثار اصلاح يارانه حامل‌هاي انرژي بر ميزان توليد محصولات كشاورزي، شاخص قيمت مصرف‌كننده، تقاضاي نهاده‌ها و ميزان انتشار گاز دي‌اكسيد ‌كربن با كاربرد مدل خود‌رگرسيوني برداري با وقفه توضيحي بود. داده‌هاي مورد استفاده براي دوره زماني 1367 تا 1394 از بانك مركزي، مركز آمار ايران، وزارت نيرو و سازمان خواربار و كشاورزي گردآوري شد. نتايج نشان داد كه حذف يارانه برق اثرات منفي اقتصادي بيشتري نسبت به حذف يارانه گازوئيل دارد، به‏ گونه ‏اي كه ميزان توليد و ميزان سرمايه‌ در حذف يارانه برق، به‏ترتيب، با ميانگين يك و 41.13 درصد و با حذف يارانه گازوييل، به‏ترتيب، با ميانگين 0.7 و 20.4 درصد كاهش داشته و همچنين، شاخص قيمت مصرف‌كننده و تعداد نيروي كار در حذف يارانه برق، به‏ترتيب، با ميانگين 12.3 و 1.38 درصد و با حذف يارانه گازوييل، به‏ترتيب، با ميانگين 3.14 و 0.55 درصد افزايش يافته است. در بررسي مدل‌هاي كوتاه‌مدت نيز مشخص شد كه اثرات در كوتاه‌مدت شبيه بلند‌مدت ولي با ميزان تأثير‌گذاري كمتري است. براساس يافته‌هاي تحقيق، پيشنهاد مي‌شود كه حذف يارانه گازوئيل و برق در بخش كشاورزي به‏ صورت تدريجي انجام شود و همچنين، حذف يارانه گازوئيل نسبت به حذف يارانه برق در اولويت قرار گيرد.