اثرات زلزله بر كسب و كارهاي خرد روستايي (مطالعه موردي: شهرستان دنا)

زمينه و هدف: زلزله به عنوان يك مخاطره طبيعي داراي اثرات و پيامدهايي است كه از دو بُعد تلفات و خسارات قابل بررسي است. ايران به عنوان كشوري با پهنه‌بندي لرزه‌خيزي بالا تقريباً همه ساله داراي تلفات و خساراتي از زلزله مي‌باشد. اين تحقيق با هدف شناسايي عوامل موثر بر آسيب‌هاي كسب‌ و كار خُرد روستايي از زلزله در شهرستان دنا ارائه شده است. روش: روش انجام مطالعه در اين پژوهش، مبتني بر روش‌ كيفي (گراندد تئوري) مي‌باشد. اطلاعات مورد نياز در اين تحقيق از طريق مصاحبه نيمه‌ساختاريافته جمع‌آوري شده است. جامعه مورد مطالعه را فعالان كسب‌ و كارهاي خُرد و محلي آسيب ديده از زلزله شهرستان دنا تشكيل مي‌دهند. برآوردهاي اوليه نشان مي‌دهد 366 كسب و كار روستايي به دو صورت مستقيم و غير مستقيم تحت تأثير زلزله قرار گرفته‌اند. جامعه نمونه پژوهش براي استخراج مقوله‌ها به صورت هدفمند و مبتني بر روش گلوله برفي تا رسيدن به اشباع نظري مصاحبه با 22 نفر تعيين گرديد. يافته‌ها: نتايج به دست آمده طي سه مرحله كدگذاري باز، كدگذاري محوري و انتخابي استخراج شدند. در مرحله استخراج داده‌ها 34 مفهوم در قالب 4 مقوله عمده شناسايي گرديد. بر اساس نتايج به دست آمده، مقوله عوامل مديريتي و اقتصادي داراي 9 مفهوم، مقوله عوامل نظارتي و اجرايي 9 مفهوم، مقوله عوامل فردي و سازماني 11 مفهوم و مقوله عوامل زيرساختي 6 مفهوم هستند. در بين مقوله‌هاي استخراج شده مقوله‌هاي عوامل فردي و سازماني و عوامل مديريتي و اقتصادي نسبت به ساير مقوله‌ها از تاثير بيشتري برخوردار مي‌باشند. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌ها، احياي كسب‌ و‌كارهاي آسيب‌ديده، نيازمند توجه سازمان‌هاي متولي به مقوله كسب ‌و‌كار، هم‌زمان با ساير ابعاد بازسازي است. همچنين نتايج نشان داد كه عوامل مؤثر بر آسيب به كسب و كارهاي روستايي در دو گروه عوامل درون محيطي و برون محيطي قابل بررسي هستند.