تدوين بسته آموزشي فعاليت‌هاي بدني - حركتي و بررسي اثربخشي آن بر كاركردهاي اجرايي در كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي

زمينه: پژوهش هاي مختلف حاكي از تأثير برنامه آموزشي فعاليت هاي بدني بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي بوده است. اما مطالعه اثرات مداخله اي نوع فعاليت هاي بدني و حركتي بر مؤلفه هاي گوناگون كاركردهاي اجرايي در كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي محدود بوده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر تدوين بسته آموزشي فعاليت هاي بدني حركتي و بررسي اثربخشي آن بر كاركردهاي اجرايي در كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش از نوع تركيبي (كيفي و كمّي) بخش كيفي تدوين برنامه درماني و بخش كمي روش نيمه آزمايشي با طرح گروه گواه نامعادل و جلسه پيگيري بود. جامعه آماري در بخش كيفي متون مبتني بر نظريات باركلي (2015) و شامل متخصصان حوزه مهارت‌هاي حركتي كودك و پژوهش‌هاي چاپ شده در مجلات معتبر در محدوده سال‌هاي 1390 تا 1399 براي مقالات فارسي و 2000 تا 2020 براي مقالات لاتين در زمينه مداخله‌هاي حركتي كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي و در بخش كمي، شامل كليه كودكان پسر با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي 127 ساله در مقطع ابتدايي منطقه 16 شهر تهران بود. براي نمونه گيري از بين مدارس منطقه 16 چهار مدرسه به صورت در دسترس انتخاب شده و تعداد 30 كودك با اين اختلال در آن شناسايي شده و سپس به شكل تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه گمارش شدند (هر گروه 15 كودك). ابزارهاي استفاده شده در اين پژوهش پرسشنامه تشخيصي اختلال كمبود توجه / فزون كنشي (راهنماي تشخيصي و آماري انجمن روان پزشكي آمريكا، 2013) و پرسشنامه كاركردهاي اجرايي بريف (جيويا، ايسكويت، گوي و كنورسي، 2000) بود. كودكان گروه آزمايش طي 24 جلسه 60 دقيقه اي در برنامه آموزشي شركت كردند. داده ها با استفاده از آزمون تحليل واريانس آميخته تجزيه و تحليل شد. يافته ها: در بخش كيفي نتايج پژوهش نشان داد كه بسته آموزشي از نظر متخصصان داراي روايي محتوايي كافي است. در بخش كمي نتايج پژوهش نشان داد كه با كنترل پيش آزمون، بسته آموزشي فعاليت هاي بدنيحركتي موجب بهبود معنادار در مؤلفه هاي توجه، بازداري و حافظه كاري )0/01(p در گروه آزمايش نسبت به گروه گواه شد. ولي در مؤلفه هاي برنامه ريزي و سازماندهي كاركردهاي اجرايي گروه آزمايش پس از مداخله نسبت به گروه گواه (0/001 p ) تغييري ايجاد نشد. نتيجه‌گيري: به طور كلي نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه برنامه آموزشي فعاليت هاي بدني حركتي بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال كمبود توجه / فزون كنشي اثرات مثبتي به همراه دارد.