بررسي تأثير مؤلفه‌هاي بستر فردي و اجتماعي بر دلبستگي مكاني (مطالعه موردي: شهر قائم‌شهر)

Investigation effect components Individual and social context on place attachment (case study: Qaemshahr City)

دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن، راﺑﻄﻪ و ﻧﻘﻄﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ﻣـﺮدم و مكان‌هاست. اﻳﻦ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻋــﺎﻃﻔﻲ ﻣﺜﺒــﺖ اﻧﺴــﺎن ﺑــﺎ ﻓﻀﺎﺳــﺖ و به‌واسطه ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﺮدي، ﺟﻤﻌﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺠﺎد مي‌شود. دلبستگي به مكان و احساس تعلق به آن، در افراد اين انگيزه را ايجاد مي‌كند كه به احيا و نوسازي همه‌جانبۀ محيط­هاي خانگي و محلي بپردازند. دلبستگي مكاني و حس تعلق مي‌تواند زمينه مساعدي براي ايجاد دموكراسي مشاركتي فراهم سازد و اجراي برنامه‌هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي را در اجتماع محلي با توفيق چشمگير همراه كند و كيفيت زندگي و روند توسعه را بهبود بخشد. هدف اين پژوهش، بررسي تأثير مؤلفه‌هاي بستر فردي و اجتماعي بر دلبستگي مكاني در شهر قائم‌شهر مي‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر گردآروش تحقيق، جز پژوهش‌هاي توصيفي- پيمايشي و به‌طور كامل مدل‌يابي معادلات ساختاري است. گردآوري داده‌ها از طريق پرسشنامه‌اي با 4 مؤلفه (دلبستگي مكاني، وابستگي مكاني، هويت مكاني، پيوند اجتماعي) و 40 گويه بر مبناي پاسخ‌هاي ساكنان شهر قائم‌شهر با حجم نمونه 384 نفر انجام شد. اطلاعات جمع‌آوري‌شده از طريق نرم‌افزارهاي SPSS21 و Smart- PLS3 مورد تجزيه ‌وتحليل قرار گرفتند. نتايج پژوهش بيانگر اين است كه در شهر قائم‌شهر ميزان دلبستگي مكاني و مؤلفه‌هاي مؤثر بر آن در سطح پاييني قرار دارند و مؤلفه وابستگي مكاني و هويت مكاني از منظر بستر فردي و شاخص پيوند اجتماعي از منظر بستر اجتماعي بر ميزان دلبستگي مكاني (دلبستگي عاطفي) تأثير مثبت و معني‌داري دارند؛ بنابراين تقويت هم‌زمان دو بستر فردي و اجتماعي سبب تقويت دلبستگي مكاني در شهر قائم‌شهر مي‌شود.

Place attachment is the relationship between people and places. This attachment is the basis of communication and positive emotional engagement of humans in space that it can be created by individual, plural, cultural and social features. The attachment to the place and the sense of belonging to it, encourage individuals to revive their home and local atmosphere completely. The sense of belonging and participation can create collaborative democracy, thereby the performance of various social and economic programs in the local community can noticeably succeed and they can increase the quality of living.The purpose of this study was to investigate the effective factors on location attachment in Ghaemshahr city. The current research is applied in terms of purpose, and in terms of collecting data, except for descriptive-survey research and fully structural equation modeling. Data were collected by a questionnaire with 4 components (spatial attachment, spatial dependency, spatial identity, social bonding) and 40 items based on the responses of residents of Qaemshahr city with a sample size of 384 people. Data collected through SPSS21 and Smart-PLS3 software were analyzed. The results of this study indicate that in the city of Qaemshahr, spatial attachment and its components are at a low level. The component of spatial dependence and spatial identity from the perspective of individual context and social bond index from the perspective of social context have a positive and significant effect on the level of place attachment (emotional attachment). Therefore, simultaneous strengthening of both individual and social contexts strengthens place attachment in Qaemshahr city.