نقد و بررسي كتاب اسطوره هاي بلخي و مروي باستان بر روي مهرها و تعويذهايشان

A Critique on the Book “Myths of Ancient Bactria and Margiana on its Seals and Amulets

كتاب "اسطوره هاي بلخي و مروي باستان بر روي مهرها و تعويذهايشان" در اصل كاتالوگي از مهرها و تعويذهاي فرهنگ بلخي و مروي است كه در خلال كاوش‌هاي غير مجاز به‌دست آمده و يا در بازار عتيقه كشورهاي افغانستان و تركمنستان حراج شده است. آثار اين كتاب توسط ساريانيدي از باستان شناسان برجسته روس، مستند سازي و به همراه يك مقاله بلند، به زبان انگليسي ارائه شده است. اثر فوق از اولين انتشارات فرهنگ غني بلخي- مروي است و از آنجا كه در سال 1989 م به چاپ رسيده، رويكرد مطالعاتي آن مربوط به زمان حيات وي و همچنين محدود به نتايج و فرضيات مطالعاتي زمان تاليف است. بسياري از فرضيات بويژه در مورد خاستگاه مردمان اين فرهنگ و ديگر مطالب با توجه به مطالعات اخير نيازمند بازنگري‌ است. از آنجا كه كتاب فوق مربوط به اسطوره‌ها است، در پژوهش حاضر تلاش مي‌شود با رويكرد شمايل‌شناسي مورد نقد و بررسي قرار گيرد و اصول مطالعاتي آن تشريح و تكميل گردد. نتايج حاصل بيانگر نقاط قوت بسياري از نظر نظم منطقي مطالب، نوآوري و استفاده از منابع روزآمد نسبت به زمان تاليف و همچنين نقاط ضعفي در مباني باستان شناسي و علاوه برآن نقاط ضعف در ترجمه و ويراستاري تخصصي است.

The book “Myths of Ancient Bactria and Margiana on its Seals and Amulets" is basically a catalog of seals and amulets of BMAC culture, which was obtained during illegal excavations and was auctioned in the antique market of Afghanistan and Turkmenistan. All of these works have been documented by the author of the book, Sarianidi, one of the leading Russian archaeologists, and presented in English, along with a long article. The above work is one of the first publications of BMAC and since it was published in 1989, its study approach has been related to that time and also limited to the results and study hypotheses of the time of its compilation. Many of his hypotheses, especially about the origins of the people of this culture, and many others, need to be fundamentally reconsidered in light of recent research and findings. Since the above book is related to myths, in the present study, an attempt is made to critique and study it with an iconic approach and to explain and complete its study principles. The results indicate many strengths in terms of logical order of content, innovation and use of up-to-date sources compared to the time of compilation, as well as weaknesses in the archaeological foundations of Iran and in addition, strong weaknesses in specialized translation and editing.