كاربرد كودهاي شيميايي پتاسيمي و نيتروژني بر عملكرد و ورس برنج (.Oryza sativa L) در رژيم هاي آبياري

Effects of Potassium and Nitrogen Fertilizer Applications on Yield and Lodging of Rice (Oryza sativa L.) under Different Irrigation Regimes

اثر كودهاي شيميايي پتاسيمي و نيتروژني بر عملكرد و ويژگي­ هاي وابسته به خوابيدگي برنج رقم گيلانه در رژيم­ هاي مختلف آبياري، طي يك آزمايش مزرعه ­اي به ­صـورت كرت­ هاي دوبار خرد شده بر پايه طرح بلوك ­هاي كامل تصادفي با سه تكرار به­ مدت دو سال 1396 و 1397 در رشت بررسي شد. عامل­ هاي آزمايشي شامل مديريت آب در دو سطح غرقاب دايم و فاصله آبياري 10 روز يك­بار به­ عنوان عامل اصلي، كود نيتروژني در سه سطح صفر، 60 و 120 كيلوگرم در هكتار به­ عنوان عامل فرعي و كود پتاسيمي در سه سطح صفر، 80 و 160 كيلوگرم در هكتار به­ عنوان عامل فرعي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه به ميزان 3713 كيلوگرم در هكتار در تيمار غرقاب، كاربرد 120 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژني و 80 كيلوگرم در هكتار كود پتاسيمي و كمترين عملكرد در دور آبياري 10 روز و عدم مصرف دو نوع كود پتاسيمي و نيتروژنه معادل 634 كيلوگرم در هكتار را به ­دست داد. دور آبياري 10 روز سبب كم ­شدن 40 درصدي گشتاور خمش ميانگره 4 شد. با افزايش سطح كود پتاسيمي شاخص خوابيدگي ميانگره 4 كاهش نشان داد كه اين اثر با افزايش محتواي سلولز به ­ميزان 60 درصد در اين ميانگره بود. در همه سطوح كود نيتروژنه، افزايش مصرف كود پتاسيمي سبب كاهش شاخص خوابيدگي در ميانگره­ هاي 3 و 4 گرديد. دور آبياري 10 روز، ارتفاع، گشتاور خمش ميانگره، سلولز و همي­ سلولز و عملكرد را كاهش و شاخص خوابيدگي را افزايش داد اما در هر دو رژيم آبياري با افزايش سطوح دو نوع كود اثر معكوس روي صفات فوق داشت.

To evaluate the effects of potassium and nitrogen fertilizers on yield and lodging characteristics of Gilaneh rice cultivar under two irrigation regimes (permanent flooding and irrigation with to 10 days interval) a field split split plot experiment based on complete randomized block design with 3 replications in Rasht. Nitrogen and potassium fertilizers used were at the 0, 60 and 120 kg.ha-1 and 0, 80 and 160 kg.ha-1 as sub and sub sub factor, respectively. The results showed that the highest seed yield obtained about 3713 kg.ha-1 from permanent flooding with the application of 120 kg.ha-1 of nitrogen fertilizer and 80 kg.ha-1 of potassium fertilizer and the lowest yield 634 kg.ha-1 from 10 days irrigation interval, without using of potassium and nitrogen fertilizers. The 10-day irrigation interval reduced the bending moment of the internode 4 by 40%. With increasing the rate of potassium fertilizer, the lodging index of intermediate 4 decreased, which was due to the increase of cellulose content by 60% in this intermediate. Increasing nitrogen and potassium fertilizers decreased the lodging index at internodes 3 and 4. Irrigation at 10 days intervals decreased plant height, internode bending moment, cellulose and hemicellulose and seed yield It increased lodging index of intermediate, butincreasing fertilizer levels in both irrigation regimes had adverse effect on the traits under study.