راهبرد اساسي قرآن كريم در پيشگيري از جرم و انحراف و تشكيل جامعه‌ي سالم

فاقد عنوان

از نظر قرآن كريم، دو نوع اختلاف و درگيري بين مردم وجود دارد كه باعث شكل‌گيري رفتارهاي مجرمانه و كج‌روانه مي‌شود: نخست، اختلاف ماقبل‌مذهبي و به تعبير رساتر، اختلاف در امور فرومايه مادي و دنيوي؛ ديگر، اختلاف مابعدمذهبي، كه در آن، افراد و جوامع، با انگيزه‌ها و ادعاهاي مذهبي، به ارتكاب جرم و خشونت عليه يكديگر دست مي‌زنند. هر يك از اين دو نوع اختلاف و بالتبع، هر يك از اين دو نوع رفتارهاي منحرفانه، مقابله و پيشگيري خاص خود را مي‌طلبد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگويي به اين سؤال است كه: ديدگاه قرآن كريم براي مقابله با اختلافات، نزاع‌ها و درگيري‌ها و نيز گسترش توحيد در جامعه چيست؟ هم‌چنين راهبرد قرآن كريم در ايجاد جامعه سالم تا چه حد مؤثر بوده است؟ نتايج پژوهش حاكي از آن است كه از نظر قرآن كريم، كامل ترين راه مقابله با اختلافات، نزاع‌ها و درگيري‌ها، گسترش توحيد در جامعه است. راه‌حل توحيد براي حل چالش‌هاي نوع اول عبارت است از: نظام حقوقي مبتني بر دين، كه هيچ روش ديگري نمي‌تواند جايگزين آن گردد؛ چنان‌كه تمامي راه‌هاي رفته توسط بشر تاكنون بي‌نتيجه بوده است. روش توحيدي، برخلاف وضع قانون و پرورش روحيه اخلاقي، روشي است كه نتيجه آن دائمي و ضمانت‌شده است و هيچ‌گاه اجازه تعدي و تجاوز به انسان نمي‌دهد. اما اختلاف نوع دوم كه از حسادت و بغي نشأت مي‌گيرد، در حقيقت نوعي بيماري روحي است كه با روش‌هاي مذكور در مواجهه با انحراف نوع اول قابل درمان نيست و به‌مثابه غده‌اي سرطاني است كه به منظور جلوگيري از سرايت به ساير افراد، بايد به صورت فيزيكي حذف گردد. در اين مقاله، با استناد به انسان‌شناسي و جامعه‌شناسي قرآني، كه برآمده از نظرات فلسفي و تفسيري علامه طباطبايي است، به سؤالات فوق پاسخ داده مي‌شود.

not abstract