تغييرات مكاني ويژگي‌هاي شيميايي خاك سطحي در رابطه با تاج پوشش دو گونه بالشتكي Astragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum در مراتع استان يزد

خاك و گياه در اكوسيستم هاي طبيعي همواره در كنش متقابل با يكديگر هستند. ساختار و ويژگي هاي متفاوت گونه هاي گياهي يك منطقه در درازمدت بر متغيرهاي محيطي به‌ويژه خاك تأثير مي گذارد. اين مطالعه با هدف بررسي تأثير دو گونه بالشتكيAstragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum بر برخي از ويژگي هاي شيميايي خاك در موقعيت هاي مكاني متفاوت انجام شد. نمونه‌برداري خاك در اوايل پاييز 96 به صورت تصادفي با انتخاب 20 تكرار (10 پايه از هر يك از گونه ها) از چهار موقعيت مكاني (لبه شيب رو به بالا، لبه شيب رو به پايين، مركز و بيرون) در مراتع چنار ناز استان يزد انجام و در كل 80 نمونه خاك برداشت شد. سپس ويژگي هاي شيميايي خاك ازجمله pH، EC، ماده آلي كل، ماده آلي ذره اي و نيتروژن كل اندازه‌گيري شدند. بررسي تأثير حضور بوته ها بر خصوصيات خاك نشان داد كه پارامترهاي ماده آلي (با ميانگين %66/1)، نيتروژن كل (با ميانگين %۲۲/۰)، هدايت الكتريكي (با ميانگين  Ms/cm۹۷/۳۶۸) و ماده آلي ذره اي (با ميانگين ۲۸/۱%) در زيراشكوب بوته A. myriacanthus به‌طور معني‌داري بيشتر از خاك بيرون اشكوب (به‌ترتيب با ميانگين هاي% ۹۲/0،% ۱۳/0، Ms/cm ۵/۱۳۹ و% ۵۸/۰) بود (0۵/۰P lt;). نيتروژن كل و ماده آلي ذره‌اي در ضلع بالايي نسبت به سه مكان نمونه‌برداري ديگر بيشترين مقدار را دارا بود. همچنين نتايج نشان داد كه ماده آلي كل (با ميانگين %۷۷/۱)، نيتروژن كل (با ميانگين% ۲۳/۰)، هدايت الكتريكي (با ميانگين Ms/cm 46/215) و اسيديته خاك (با ميانگين ۹۷/۷) زير تاج پوشش  A. spinosumنسبت به خاك بيرون اختلاف معني داري نداشتند. در حالي‌كه ماده آلي ذره اي با ميانگين% ۴۹/۱ داراي بيشترين مقدار زير تاج پوشش نسبت به خاك بيرون و همچنين ساير اضلاع نمونه‌برداري بود. درمجموع اين مطالعه نقش متفاوت گياهان بالشتكي مختلف را بر ويژگي هاي شيميايي و كيفي خاك بيان كرد، به‌نحوي‌كه با شناخت اين نقش مي توان كمك شاياني به اصلاح، توسعه و حفظ رويشگاه هاي آنها نمود.