مطالعه علم‌سنجي رساله‌هاي حوزه اقتصاد اسلامي در ايران

سابقه و هدف: مطالعات علم‌ سنجي در ترسيم روند توسعه و گسترش علم نقش اساسي دارند. هدف اين مقاله، مطالعه ‌ي علم ‌سنجي رساله‌ هاي حوزه ‌ي اقتصاد اسلاميِ منتشر شده در ايران از ابتداي سال ۱۳۷۲ تا ابتداي سال ۱۳۹۷ مي‌ باشد. مواد و روش‌ها: اين پژوهش از نوع كاربردي بوده و با استفاده از روش تحليل محتواي كمّي صورت گرفته است. جامعه ‌ي آماري پژوهش از ۲۱۵ عنوان رساله تشكيل شده است كه در دانشگاه ‌ها و مراكز آموزشي كشور منتشر شده‌ اند. داده ‌هاي پژوهش با بكارگيري ابزار سياهه وارسي گردآوري و با استفاده از نرم‌ افزارهاي Excel و Tagol مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفته ‌اند. يافته‌ها: يافته ‌هاي پژوهش نشان مي‌ دهد، دانشگاه امام صادق (ع) با ۴۵، حوزه علميه قم با ۴۱ و دانشگاه علامه طباطبائي با ۱۶ عنوان رساله، بيشترين تعداد رساله‌ ها را در اين حوزه توليد نموده ‌اند. از كل رساله ‌ها؛ ۵۶ عنوان رساله (۲۶ درصد) در موضوع فقه مالي اسلامي بوده، نظام اقتصادي اسلام با ۳۲ (۱۵ درصد) و حقوق مالي اسلامي با ۲۸ عنوان رساله (۱۳ درصد) در رتبه‌ هاي بعدي قرار دارند. بيشترين روش پژوهش بكارگرفته شده در نگارش رساله‌ ها نيز روش تحليلي توصيفي با رويكرد فقهي (با ۴۹ مورد و ۲۳ درصد از كل رساله ‌ها) بوده است. همچنين، رشته‌ هاي آموزشيِ علوم اقتصادي با ۵۶، علوم اسلامي با ۴۲ و فقه و مباني حقوق اسلامي با ۳۲ عنوان رساله، بيشترين تعداد رساله ‌ها را در اين حوزه منتشر نموده ‌اند. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاكي از تنوع رساله ‌ها در اين حوزه مي‌ باشد، ليكن، توجه بيشتر به مباحث اقتصادي، فقهي و حقوقي در اين حوزه، موجب مغفول ماندن مباحث فنّي مانند مالي و حسابداري در اين زمينه شده است.