اخلاق در پژوهش: اعتباريابي مدل عوامل مؤثر بر سوءرفتار پژوهشي در تحقيقات علوم پزشكي ايران

زمينه: دست يافتن به مدلي جامع از روابط تأييدشده و بر اساس داده هاي واقعي آزمون شده، مي‌‌تواند به درك و تبيين بهتر عوامل زمينه ساز سوءرفتار پژوهشي كمك كند. هدف اين پژوهش، اعتباريابي مدل عوامل مؤثر بر سوءرفتار پژوهشي در تحقيقات علوم پزشكي ايران است. روش: اين يك پژوهش توصيفيهمبستگي است. جامعه آماري را مديران پژوهشي و اجرائي، اعضاء و كارشناسان كميته‌‌هاي اخلاق در پژوهش، كارشناسان پژوهشي، سردبيران مجله‌‌هاي علوم پزشكي، اعضاي هيئت‌علمي و دانشجويان در دانشگاه ها و مراكز علوم پزشكي و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي ايران تشكيل دادند. با استفاده از نمونه گيري در دسترس، تعداد 264 نفر به پرسشنامه هاي ساخته شده از مدل پژوهش پاسخ دادند. داده ها در قالب روش الگوسازي معادلات ساختاري و توسط نرم افزار AMOS تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: نتايج الگوي اندازه گيري نشان دادند كه ساختار سيزده عاملي اين مدل از نظر شاخص هاي نيكويي برازش داراي برازندگي قابل قبولي هستند. نتايج همه شاخص‌هاي مربوط به برازش الگوي ساختاري نشان دادند مدل از برازش مناسبي برخوردار است. از 22 رابطه نظري ميان عوامل مؤثر بر سوءرفتار پژوهشي درون مدل، 14 رابطه تأييد شدند. نتيجه گيري: مدل پيشنهادي از تبيين قابل قبولي براي روابط ميان عوامل مؤثر بر سوءرفتار پژوهشي برخوردار است و مي تواند تأثيرات ميان عوامل موجود در سطوح كلان، مياني و خرد نظام هاي پژوهش را رصد كند.