تاثير امواج فراصوت روي زنبور پارازيتوئيد Telenomus busseolae (Hym.: Plathygasteridae) به منظور امكان به كارگيري تلفيقي آنها عليه كرم‌ساقه‌خوار نيشكر در شرايط آزمايشگاهي

Effect of ultrasound on the parasitoid wasp, Telenomus busseolae (Hym.: Plathygasteridae) for potential integrated applying against Sesamia cretica under laboratory conditions

زنبور پارازيتوئيد Telenomus busseolae Gahan (Hymenoptera: Plathygasteridae) به صورت وسيع براي كنترل زيستي كرم ساقه­ خوار نيشكر Sesamia cretica Led. (Lepidoptera: Noctuidae) كه آفت كليدي نيشكر در استان خوزستان است، به كار مي­رود. با توجه به رشد سريع جمعيت كرم ساقه خوار نيشكر، كارايي اين زنبور پارازيتوئيد در برخي فصل­ ها كافي نيست. بررسي­ هاي قبلي بيانگر پتانسيل بالاي كنترل فيزيكي كرم ساقه خوار نيشكر با استفاده از امواج فراصوت بوده است. در اين پژوهش، تاثير امواج موثر روي كرم ساقه ­خوار نيشكر و قدرت پارازيتيسم، نسبت جنسي و الگوي پراكنش زنبور پارازيتوئيد T. busseolae در آزمايش ­هاي غيرانتخابي و تحت شرايط آزمايشگاهي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه امواج فراصوت با بسامد 37/5 كيلوهرتز و با شكل موج سينوسي تاثير معني­ داري روي ميزان پارازيتيسم اين زنبور پارازيتوئيد در طول روزهاي مختلف كه در معرض امواج بودند، نداشتند. تيمار زنبورها توسط امواج فراصوت مذبور در طول چهار نسل، نسبت جنسي زنبورها را به­ صورت معني­ داري تحت تاثير قرار نداد. بررسي الگوي پراكنش زنبورها زماني كه در معرض امواج فراصوت بودند نشان داد كه الگوي پراكنش آنها مانند شاهد (بدون در معرض قرار گرفتن امواج فراصوت) و به­ صورت تصادفي است. در مجموع، نتايج مطالعه حاضر بيانگر عدم درك امواج فراصوت اشاره شده توسط زنبورهاي T. busseolae بود. بنابراين مي­ توان نتيجه گرفت كه كنترل فيزيكي كرم ساقه­ خوار نيشكر با امواج فراصوت با بسامد 5/37 كيلوهرتز و شكل موج سينوسي هيچ اثر منفي روي كنترل زيستي زنبور پارازيتوئيد T. busseolae نداشته و به ­احتمال مي­ توان از اين دو روش سازگار در كنترل تلفيقي كرم ساقه خوار نيشكر استفاده نمود.

The parasitoid wasp, Telenomus busseolae Gahan (Hymenoptera: Plathygasteridae), has been extensively used to biological control of Sesamia cretica Led. (Hymenoptera: Plathygasteridae) in Khuzestan province, Iran. Due to dramatically population growth of S. cretica, the parasitoid wasp has not effectively controlled the pest during some seasons. Previous studies implicated physical control of S. cretica can be achieved using ultrasound. In this investigation, the effectivness of ultrasound on S. cretica to parasitism ability, sex ratio and distribution pattern of T. busseolae were evaluated under laboratory conditions. Results indicated that the ultrasound at frequency 37.5 KHz and Sin (X) wave shape has not significant effect on the wasp parasitism during various activity days. The parasitoid wasp treatment by the ultrasound did not significantly influenced the wasp sex ratio during 4 generations. Investigation on distribution pattern of exposed wasp showed that the wasp has random pattern, similar to control. The study indicated that T. busseolae cannot distinguish the ultrasound. Therefore, physical control of S. cretica using the ultrasound (at frequency 37.5 KHz and Sin (x) wave shape) has not any antagonistic effect to biological control by T. busseolae and the compatible strategies can be applied in integrated control of S. cretica.