تحليل زنجيره ارزشِ گل محمدي در استان خراسان رضوي

پرداختن به بررسي وضعيت زنجيره ارزش محصولات كشاورزي، به بهبود وضعيت شبكه توليد و عرضه اين محصولات كمك خواهد كرد. در اين تحقيق گياه دارويي گل محمدي در استان خراسان رضوي انتخاب شده است تا بتوان به رفع موانع و يا ايجاد حلقه هاي جديد در زنجيره ارزش آن در راستاي ايجاد اشتغال و كسب ارزش افزوده كمك نمود. داده ها به صورت اسنادي و پيمايشي (پرسشنامه و مصاحبه) از هر كدام از بازيگران زنجيره (حلقه هاي زنجيره) در سال 1397 گردآوري شده است. براي تحليل زنجيره از روش SWOT و ماتريس QSPM استفاده شده است. تلاش جهت رسيدن به يك زنجيره مطلوب و ترسيم آن به كمك شناسايي حلقه هاي مفقوده، از جمله نوآوري اين تحقيق محسوب مي گردد. نتايج نشان داد كه به سه حالت مختلف گل محمدي از توليدكننده به دست مصرف كننده مي رسد،  لذا سه كانال براي زنجيره ارزش گل محمدي ترسيم شده است. كانال يك شامل 6 حلقه: تامين كننده، توليدكننده، فرآوري كننده كوچك مقياس، واسطه، خرده فروش، مصرف كننده است. كانال دو شامل 6 حلقه: تامين كننده، توليدكننده، واسطه، فرآوري كننده كوچك مقياس، خرده فروش، مصرف كننده مي باشد و كانال سه نيز شامل 5 حلقه: تامين كننده، توليدكننده، فرآوري‌كننده بزرگ مقياس، صادركننده (يا خرده فروش)، مصرف كننده (داخلي و خارجي) است. بررسي حلقه هاي مختلف زنجيره، نشان داد كه حلقه‌هاي مفقوده در زنجيره ارزش گل محمدي شامل موارد 1 ايجاد محصولات آرايشي و بهداشتي؛ 2 توليد اسانس با برند ويژه: 3 ايجاد بنگاه‌هاي فرآوري‌كننده در چهار شهرستان زاوه، كلات، خواف و گناباد؛ 4 ايجاد كارگاه گل خشك‌كني و 5 استفاده از كشاورزي قراردادي در پنج شهرستان داراي توليد عمده است. راهكارهاي سياستي در اين راستا شامل؛ 1 توسعه فرآوري گل محمدي در استان در محل‌هاي مورد نياز 2جذب بازارهاي صادراتي و 3 اجراي كشاورزي قراردادي، است كه براي هر كدام اقداماتي پيشنهاد شده است.