مطالعه اثر تنش شوري بر برخي پارامترهاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي چند توده گياهي شنبليله (Trigonella foenumgraecum L.)

شوري يكي از مهم‌ترين و متداول‌ترين تنش‌هاي محيطي محسوب مي‌شود كه عملكرد كمي و كيفي بسياري از گياهان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. شنبليله (Trigonella foenumgraecum L.) يكي از شناخته شده‌ترين گياهان دارويي است كه به‌دليل داشتن تركيب‌هاي مؤثره متنوع ازجمله تريگونلين در درمان بسياري از بيماري‌ها كاربرد دارد. در اين پژوهش اثر تنش شوري بر اجزاي عملكردي و برخي خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي چهار توده‌ شنبليله تحت شرايط گلخانه‌اي بررسي شد. آزمايش گلداني به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتورها شامل چهار توده (نيشابور، شيروان، شيراز و اردكان) و چهار سطح شوري (0، 30، 60 و 90 ميلي‌مولار) بودند. در مراحل انتهايي رشد در گياهان بالغ صفاتي شامل محتواي نسبي آب برگ (RWC)، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، محتواي قند محلول، پرولين و تريگونلين اندازه‌گيري شدند. تنش شوري منجر به كاهش صفات عملكردي ازجمله تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در همه توده‌هاي مورد بررسي شد. نتايج نشان داد تنش شوري همچنين موجب كاهش غلظت قند محلول و RWC و از طرفي باعث افزايش ميزان محتواي پرولين و تريگونلين بذر شد. توده شيراز از لحاظ صفات مورد بررسي نسبت به ساير توده‌ها برتري داشت و سازوكارهاي كارآمدتري را براي تحمل شرايط تنش از خود نشان داد.