پديد آورندگان :
فرقاني سراواني، امير دانشگاه گيلان - دانشكده علوم كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، رشت، ايران , ربيعي، بابك دانشگاه گيلان - دانشكده علوم كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، رشت، ايران , عبادي، علي اكبر سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقا ت برنج كشور، گيلان، رشت، ايران
كليدواژه :
تجزيه خوشه‌اي , تجزيه رگرسيون , نشانگرهاي آگاهي بخش , نقشه پيوستگي
چكيده فارسي :
كيفيت دانه برنج يك ويژگي پيچيده است كه مي‌توان آن را به كيفيت تبديل، كيفيت ظاهري، كيفيت پخت و خوراك و كيفيت تغذيه‌اي تقسيم كرد. بيشتر مطالعات انجام شده در زمينه كيفيت دانه برنج، اهميت كروموزوم‌هاي شماره يك و شش برنج را در كنترل ژنتيكي صفات مختلف مرتبط با آن نشان مي‌دهند. در مطالعه حاضر، اعتبارسنجي 35 نشانگر ريزماهواره پيوسته با ويژگي‌هاي كيفيت دانه برنج كه همگي روي دو كروموزوم شماره يك و شش قرار داشتند، در 144 لاين خويش‌آميخته نوتركيب نسل F10 حاصل از تلاقي ارقام سپيدرود (يك رقم اصلاح شده ايراني با كيفيت ضعيف) و غريب (يك رقم محلي ايراني با كيفيت خوب) انجام شد. نتايج تجزيه رگرسيوني نشان داد كه تعداد 25 نشانگر مورد مطالعه با صفات مختلف كمي و كيفي پيوسته بودند و بين 16 تا 39 درصد از تنوع صفات مختلف را توجيه كردند، اما نشانگرهاي RM253، RM246، RM190، RM104، RM314، RM3827 و RM7434 داراي پيوستگي قوي‌تري بودند. تهيه نقشه پيوستگي 35 نشانگر ريزماهواره در جمعيت مورد مطالعه نشان داد كه طول نقشه حاصل 5/236 سانتي-مورگان و متوسط فاصله بين نشانگرهاي مجاور 6/95 سانتي‌مورگان بود. تجزيه QTL با روش مكان‌يابي فاصله‌اي مركب نشان داد كه تعداد چهل QTL كنترل صفات اندازه‌گيري شده در جمعيت مورد مطالعه را برعهده داشتند و تنوع فنوتيپي كنترل‌شده توسط QTLهاي شناسايي شده از 7/57 تا 37/41 درصد به‌ترتيب براي صفات بازده تبديل دانه و درصد برنج سالم متغير بود. بر اساس اين تجزيه تعداد 23 نشانگر در فاصله نزديك‌تري به QTLهاي كنترل‌كننده صفات مورد مطالعه در اين پژوهش بودند. از اين تعداد برخي نشانگرها با چند صفت مختلف پيوسته بودند. در مجموع نتايج حاصل از تجزيه رگرسيوني و تجزيه QTL نشان داد كه نشانگرهاي آگاهي‌بخش پيوسته با ويژگي‌هاي كيفيت دانه شامل نشانگرهاي RM253، RM246، RM340، RM243، RM4128، RM314، RM3827، RM7434، RM104 و RM190 بودند كه با تحقيقات كامل‌تر مي‌توان از آن‌ها در برنامه‌هاي انتخاب به‌كمك نشانگر در آينده استفاده كرد.
چكيده لاتين :
Rice grain quality is a complex characteristic that can be divided into milling quality, appearance quality, cooking quality, and nutritional quality. Most studies on rice grain quality show the importance of chromosomes number one and six in the genetic control of various traits in rice. In the present study, the validation of 35 microsatellite markers linked to grain quality characteristics which all located on two chromosomes one and six, was performed in 144 recombinant inbred lines of F10 population resulted from the cross between Sepidrood (an Iranian improved cultivar with inferior quality) and Gharib (an Iranian local cultivar with good quality). The results of regression analysis showed that 25 markers were linked to different quantitative and qualitative traits, and explained from 16 to 39% of the variance of different traits, but the markers RM253, RM246, RM190, RM104, RM314, RM3827 and RM7434 had stronger linkage. Construction of the linkage map of 35 microsatellite markers in the studied population showed that the map length was 236.5 cM and the average distance between adjacent markers was 6.95 cM. QTL analysis by the composite interval mapping method showed that 40 QTLs controlled the measured traits in the studied population and the phenotypic variance controlled by the identified QTLs ranged from 7.57 to 37.41% for milling quality and head rice percentage, respectively. Based on this analysis, 23 markers were closer to the QTLs controlling the studied traits in this research. Of these, some markers were linked to several different traits. In total, the results of regression analysis and QTL analysis showed that the markers RM253, RM246, RM340, RM243, RM4128, RM314, RM3827, RM7434, RM104 and RM190 were the informative markers linked to grain quality characteristics, which can be used in marker-assisted selection programs in the future.
