عنوان مقاله :
اضطرار در قتل عمدي؛ خلاء قانوني و راهكار فقهي
عنوان به زبان ديگر :
Necessity in Willful Murder; Legal Challenges and Juridical Solution
پديد آورندگان :
بيگي، جمال دانشگاه آزاد اسلامي واحد مراغه - گروه آموزشي حقوق جزا و جرم‌شناسي، مراغه، ايران
كليدواژه :
قتل عمدي , اضطرار , فقه اسلامي
چكيده فارسي :
بر خلاف اكراه در قتل كه در ماده 375 قانون مجازات اسلامي 1392 عدم پذيرش آن به صراحت مورد تأكيد مقنن قرارگرفته است، راجع به اضطرار در قتل عمدي، حكم صريحي در قانون نيامده است. برخي با توجه به اطلاق ماده 152، اضطرار را شامل قتل عمدي نيز دانسته‌اند، ليكن صحت اين نظر مورد ترديد است. زيرا اضطرار و اكراه تفاوت ماهوي با يكديگر نداشته، بلكه صرفاً از لحاظ منشاء ايجاد خطر با يكديگر متفاوت‌اند، تا جايي كه از اضطرار به «اكراه ناشي از شرايط و اوضاع و احوال» هم تعبير مي‌كنند. اكثر فقهاي اسلامي با عدم پذيرش اكراه در قتل عمدي، به قياس اولويت، اضطرار را هم در قتل عمدي نپذيرفته‌اند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه هرچند رويه قضايي مشخصي در خصوص اين خلاء قانوني وجود ندارد، اما اكثر قضات و حقوق‌دانان با استناد به منابع فقهي، اعتقادي به مسموع بودن دفاع اضطرار در جرم قتل عمدي ندارند. اين مقاله مي‌كوشد با استناد به ادله ابرازي، چالش‌هايي را در عام الشمول بودن اين اعتقاد مطرح نمايد.
چكيده لاتين :
Unlike to duress in murder which has been emphasized on its denial, in article 375, Islamic punishment law, enacted on 1392 expressly, has not referred on compulsion in murder by general act in Iran’s law. Some have known compulsion including willful murder with regard to article 152. Thus, the validity of such opinion is disputed, because compulsion and duress don’t have explicit difference with each other, but just, are different in terms of its risk source. In so far as compulsion is interpreted to duress resultant of situations and circumstances. The majority of Islamic jurisprudents didn’t accept compulsion in willful murder by denial of duress in willful murder by priority comparison. The findings of the present research show that, although there isn’t certain procedure in terms of such legal vacuum, but majority of judges and lawyers by citation of jurisprudence sources don’t have believe in justifiability of compulsion defense in the crime of willful murder, this paper tries to provide challenges in generality of such belief based on expressed case.
عنوان نشريه :
فقه جزاي تطبيقي
