بررسي تلفيق و تيسير در اجتهاد

Investigating relationship between the combination of fatwa and leniency in ijtihad

در يك تعريف، تلفيق آميخته‌اي از آراي مجتهدان است كه مطابق نظر هيچ كدام از آنان نباشد. اين كار، چه بسا به هدف تسهيل در انجام تكاليف ديني انجام مي‌گيرد و از اين حيث؛ «تيسير» به عنوان يك مبنا در شريعت اسلامي و تحت قواعدي چون «رفع حرج» و «قاعده يُسر» اشتراكاتي دارد. امّا از طرف ديگر گاه ممكن است تلفيق به هدف رفع تكليف از مكلف انجام شده يا عملاً به اين امر منجر شود. برخي از فقيهان و اصوليان معتقدند كه تلفيق فتوي در حالت ضرورت، به سبب گشايش و رفع حرجي كه براي مكلف دارد جايز است. برخي ديگر دايره استفاده از تلفيق را وسيع‌تر دانسته و استفاده از آن را به هنگام حاجت ـ ونه ضرورت ـ هم جايز دانسته‌اند. مستند اين حكم هم تيسير و رفع مشقتي است كه در مورد مكلف وجود دارد. به نظر مي‌رسد تلفيق و تيسير رابطه عموم و خصوص من‌وجه دارند زيرا هر تلفيقي لزوماً تيسير نيست و هر تيسيري لزوماً تلفيق نيست، گرچه در مقام عمل و به ويژه در فتاوي معاصر اكثر تلفيق ها متضمن تيسير است.

Talfiq (integration) is defined as a combination of the different views of religious scholars which is not fully consistent with the exact views of any of them. It is aimed at facilitating religious assignments. Therefore, Talfiq enjoy commonalities with Taysir (facilitation) as a tenet in Islamic tradition and under rules such “removal of constrictions” and the “Yosr rule”. On the other hand, however, Talfiq may take place to relieve the religious obligations of an obligated person or actually lead to such a thing. . Some religious scholars believe that integration over a Fatwa is allowed in case of necessity since it leads to openings as well as removal of constrictions. Others have considered a wider application for Talfiq, arguing that it is allowed not only when necessary, but also when needed. It is evidenced upon Taysir (facilitation) and removal of constriction that could be applied to the relevant obligator. It seems that Taysir and Talfiq overlap each other, because every case of Talfiq is not necessarily considered as Taysir, and every case of Taysir is not necessarily categorized under Talfiq, although all cases of Talfiq ensure Tatsir in practice and especially in contemporary Fatwas.