جابري؛ نظريه دولت: ناهمسازي تبيين منشأ قدرت سياسي با طرح نوسازي دموكراتيك

Jabri , the theory of state: the social power and ideal of democratic changes

محمدعابدالجابري، همزمان دو پروژه بزرگ را در مطالعات پردامنه ي خود پيش رو داشته است:1- تلاش براي بازشناسي و بازسازي «عقل عربي- اسلامي»، 2- طرحي براي نوسازي آن در مسير تجدد سياسي. اين هردو مستلزم نظريه اي منسجم درباره ي دولت است كه در ادبيات سياسي «نظريه ي دولت» نام گرفته است، نظريه اي مربوط است به تبيين منشاء، ماهيت كاركرد و سازمان دولت يا قدرت سياسي حاكمه. او در عين حال در دو كتاب مهمش به صورتي مستقيم با مضمون و مستلزمات چنين نظريه اي روبرو بوده است. پژوهش پيش رو اين پرسش را مطرح كرده است كه در «نظريه ي دولت» جابري بين تبيين منشاء اجتماعي قدرت سياسي و آرمان بازسازي دموكراتيك نظام سياسي چه رابطه اي وجود دارد؟ فرضيه ي اين تحقيق اين است كه ميان تبيين جابري از منشاء و ماهيت قدرت سياسي با طرح تجدد و بازسازي مورد نظر او همسازي منطقي وجود ندارد. اين تحقيق با اسلوب توصيفي -تحليلي و با رويكردي انتقادي و با بهره گيري از مطالعات اسنادي صورت گرفته و نگارنده كوشيده است ناهمسازي ياد شده را نشان دهد. يافته تحقيق اين است كه نظريه ي دولت جابري ظرفيت لازم براي ارايه ي طرحي منطقي جهت نوسازي «عقل عربي-اسلامي» را ندارد. رهيافت تحقيق با توجه به مطالعات خود جابري جامعه شناسي تاريخي است كه با نگرش جامعه شناسي انتقادي صورت گرفته است.

Mohammed Abed al-jabri has advanced tow main projects in his intelectual endeavours: first, an anattempt to study and reveal, as he say, Arab-islamic reason, second to propuse ideas to restrucutring it with an aim for political changes in The line of democratic order. In this propuse, he confronts, both directly and idirectly, with a theory of state. This research deals with consisteney of his explanation and aims where he deals with theory of state Where he refers to Abn khaldoun's theory of state. The main question of this research is that how match jabris projects for democratic changes consistes with his theory of state. The main thesis of research is thatThere is not areasonable relationship between Jabris explanation of the social origin of political power and his project regarding democaratic renewal and political ganges. This research try to reveal such discon. Sistency discriptiv-analytically with ahistorical- soeiological approach