ميزان شناخت از عقود بانكداري اسلامي (مورد مطالعه: يك بانك خصوصي)

How much do bank employees know about Islamic banking contracts (Case study: a private bank)

تبلور اجراي قانون الهي تحريم ربا در جمهوري اسلامي ايران در قانون عمليات بانكي بدون ربا مصوب دهم شهريورماه سال 1362 است. بانكداري ربوي، تمام خواسته ­هاي مصرفي خانوارها و سرمايه ­گذاري بنگـاه­ هـاي اقتـصادي را بـا صرف نظراز اينكه متقاضي، تسهيلات را براي چه نوع نيازي لازم دارد، از راه وام با بهره پاسخ مـي­دهـد، در حالي كه بانكداري اسلامي براي هر نيازي ابزار خاصي دارد كه اعطاي تسهيلات براساس آن انجـام مي­گيرد، مزيت اصلي بانكداري اسلامي نيز در همين نكته نهفته است. حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه كاركنان بانك‌ها ­تا چه حد نسبت به عقود بانكداري اسلامي آگاهي و شناخت دارند؟ پژوهش حاضر به سنجش ميزان شناخت و آگاهي مجريان قانون عمليات بانكي بدون ربا از تعاريف، مفاهيم و كاربرد عقود اسلامي مي‌پردازد. روش پژوهش ميداني بوده و جامعه آماري اين پژوهش شامل 9708 نفر از كاركنان يك بانك خصوصي است. كه با استفاده از فرمول كوكران و به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي،­ تعداد 369 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و اطلاعات موردنياز با به‌كارگيري پرسشنامه­ اي كه روايي و پايايي آن مورد تائيد قرارگرفت جمع‌آوري شد. نتايج تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نشان مي‌دهد تنها 0­/3 درصد از كاركنان نسبت به مفاهيم و كاربرد عقود بانكداري اسلامي شناخت دارند. با توجه به نتايج بدست آمده، عدم اطلاع و آگاهي مجريان بانكداري از عقود، صوري سازي و استفاده نابجا از عقود اسلامي محتمل است. بنابراين لازم است آموزش‌هاي لازم درجهت فهم عقود بانكي صورت گيرد.

The non-usury law approved in 1983 is in agreement with the divine law which forbids usury. Regardless of how the loan applicant will use the financial facilities, usury banking grants loan to the households to buy their consumers' goods, and to the corporates to make investment. In contrast, the Islamic banking system grants loan based on a specific mechanism, which is the main advantage of such a type of banking. The question is "to what extent do bank employees know about Islamic Banking contracts?" The present study is aimed at assessing the extent to which the bank employees, who are working within the non-usury banking framework, are aware of the definitions, concepts, and the applications of Islamic banking contracts .The study used a field research method, and the statistical population was made up of 9707 emplyees working in a ­private ­bank.­ Finally,­ a ­sample ­of­ 369 ­employees ­was­ selected­ using Cochran formula. The data were collected using a questionnaire with confirmed relaibity nad vadility.The results were anyalsedm using SPSS. The results showed that only 3% of the bank employees had knowledge of the concepts and application of Islamic banking contracts. Given these results, it is likely that the banking executives have no knowledge of contracts, resorting to forging false documents and misusing Islamic contracts. Therefore, employees should participate in relevant training courses to understand banking contracts.