بررسي ترانه‌هاي سياسي در دوره پهلوي ( 1320 – 1357 )

ترانه‌ها به دور از پيچيدگي براي درك پيام‌ها، با استفاده از زمينه جذب كننده موسيقي توانسته‌اند پيام‌‌رسان هنري موثري براي عامه مردم باشند. پژوهش در ترانه‌ها به علت خاستگاه مردمي آن شيوه‌اي كارآمد براي فهم فرهنگ جامعه است، در اين جستار به روش تحليل محتوا، مقوله‌هاي سياسي در ترانه‌هاي دوره پهلوي (1320– 1357) بررسي و طبقه‌بندي شده‌اند و به نمونه‌هاي آن‌ها ‌پرداخته‌ايم. ترانه، اصطلاحي عام است كه به انواع قالب‌هاي شعري آهنگين يا همراه موسيقي به ويژه به تصنيف گفته مي‌شود. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند كه ترانه‌هاي سياسي بخش قابل توجهي از ترانه‌ها را در برگرفته‌اند و بيشترين بسامد سياسي در ترانه‌ها نيز در دهه چهل و پنجاه شمسي پديد مي‌آيد. اين ترانه‌ها به بخش‌هاي ترانه‌هاي سياسي معاصر و سرودهاي سازمان‌هاي سياسي تقسيم‌بندي مي‌شوند. در اين ترانه‌ها كه با زندگي جامعه ارتباط دارند، تصاويري از بافت جامعه و سياست با گفتمان اختناق و نارضايتي ارائه شده‌اند. پيام‌هاي اعتراضي نيز در اين ترانه‌ها و تصنيف‌ها، به شكل يك شِكوه يا افشاي همراه با نااميدي از تغيير وضعيت موجود و گاه همچون دعوتي به يك مبارزه و فعاليت عليه وضع موجود بيان شده‌اند. مقولاتي كه در اين ترانه‌ها به كار رفته‌اند شامل انتقاد اجتماعي، ميهن دوستي و پيوستگي ملي، اختناق و اعتراض، انقلاب و اميد هستند.