پديد آورندگان :
زماني، غلامرضا دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، ايران , نبي پور، زهره سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي، گناباد، ايران , قيصري، يداله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده مرتع و آبخيزداري، ايران
كليدواژه :
تعداد دانه در طبق , عملكرد دانه , عملكرد روغن , قطر طبق , وزن هزار دانه
چكيده فارسي :
آب قابل‌دسترسي، عامل اصلي محدودكننده رشد و توليد محصول در مناطق خشك است. در اين راستا به‌منظور بررسي تأثير كاربرد سيليسيم بر عملكرد و اجزاي عملكرد آفتابگردان تحت سطوح مختلف رطوبتي، آزمايشي به‌صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در شهر گناباد انجام شد. عامل اصلي آبياري با سطوح مختلف رطوبتي بر اساس نياز آبي شامل چهار سطح (سطح رطوبتي 100 درصد نياز آبي، سطح رطوبتي 80 درصد نياز آبي، سطح رطوبتي 60 درصد نياز آبي و سطح رطوبتي 40 درصد نياز آبي) و عامل فرعي زمان مصرف سيليسيم در چهار سطح (بدون كاربرد (شاهد)، كاربرد در مرحله رويشي، كاربرد در مرحله زايشي، كاربرد در مرحله رويشي و زايشي) بود. نتايج آزمايش نشان داد كه كاهش سطح رطوبتي از 100 درصد به 40 درصد نياز آبي موجب كاهش قطر طبق، وزن خشك طبق، شاخص كلروفيل، محتوي نسبي رطوبت، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، درصد و عملكرد روغن شد؛ بهطوريكه كمترين مقدار عملكرد دانه (8/1730 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد بيولوژيك (10458/21 كيلوگرم در هكتار) در تيمار سطح رطوبتي40 درصد نياز آبي به دست آمد. هم‌چنين كاربرد سيليسيم تحت سطوح كم آبياري بر اساس نياز آبي باعث بهبود اثرات كاهش سطوح رطوبتي در صفات مورد بررسي شد. بيش‌ترين عملكرد دانه (7572/96 كيلوگرم در هكتار) در تيمار سطح رطوبتي 80 درصد نياز آبي و كاربرد سيليسيوم در مرحله رويشي و زايشي به دست آمد و كمترين مقدار آن (1193/54 كيلوگرم در هكتار) در تيمار سطح رطوبتي 40 درصد نياز آبي و بدون كاربرد سيليسيوم ثبت گرديد. هم‌چنين كاربرد سيليسيوم در مرحله رويشي و زايشي نسبت به تيمار عدم كاربرد (شاهد) به ترتيب باعث افزايش 2/5، 1/5 و 2/5 برابري عملكرد روغن در سطوح مختلف آبياري شامل 80، 60 و 40 درصد نياز آبي شد. به‌طوركلي نتايج نشان داد استفاده از سيليسيم در مرحله رويشي و زايشي در سطح رطوبتي 80 درصد نياز آبي باعث جبران اثرات سوء كاهش سطح رطوبتي در صفات مورد بررسي گرديد.
چكيده لاتين :
Available water is the main limiting factor in crop growth and production in arid lands. In order to investigate the effect of silicon application on yield and yield components of sunflower under different moisture levels, an experiment was conducted in the form of split plots in a randomized complete block design with three replications in Gonabad. The main factor of irrigation with different moisture levels based on water requirement includes 100% water requirement, 80% water requirement, 60% water requirement and 40% water requirement, and the secondary factor of silicon consumption time in four levels No application (control), application in vegetative stage, application in reproductive stage, application in both vegetative and reproductive stage. The experimental results showed that reducing the moisture level from 100% to 40% water requirement reduced head diameter, head dry weight, chlorophyll index, relative water content, number of seed per head, 1000-seed weight, seed yield, biological yield, harvest index, oil percentage, oil yield and seed yield; So that the lowest amount of seed yield (1730.8 kg / ha) and biological yield (10458.21 kg / ha) were obtained in the treatment of moisture level of 40% water requirement. Also, the application of silicon under low irrigation levels based on water requirement improved the effects of reducing moisture levels in all evaluated traits and seed yield. The highest seed yield (7572.96 kg / ha) was obtained in the treatment of 80% water requirement and application silicon in the vegetative and reproductive stages and the lowest seed yield (1193.54 kg / ha) was obtained in the treatment of 40% water requirement and without the use of silicon. The application of silicon in the vegetative and reproductive stages compared to the control treatment increased 2.5, 1.5 and 2.5 times the oil yield at different levels of irrigation, including 80, 60 and 40% water requirement. In general, the results showed that the use of silicon in the vegetative and reproductive stages at a moisture level 80% the water requirement compensated for the adverse effects of reducing the moisture level in the studied traits.
