تأثير مايه‌زني با ريزجانداران محرك رشد بر برخي ويژگي‌هاي رشدي، فيزيولوژيكي و ميزان عناصرغذايي گياه مريم گلي (Salvia officinalis) تحت شرايط تنش شوري

Effect of Plant Growth-Promoting Microorganisms Inoculation on some Growth and Physiological Parameters and Nutrients Content of Sage (Salvia officinalis) Under Salinity Stress Conditions

به منظور بررسي تأثير مايه زني قارچ Piriformospora indica و باكتري Pseudomonas fluorescens بر برخي صفات رشدي، فيزيولوژيكي و جذب عناصر غذايي گياه مريم گلي (Salvia officinalis) تحت شرايط تنش شوري، آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي و در سه تكرار اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل مايه زني با ريزجانداران در سه سطح (شاهد بدون مايه زني، مايه زني با قارچ P. indica و باكتري P. fluorescens) و تنش شوري در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 100 ميلي مولار نمك كلرور سديم) بودند. نتايج نشان داد كه تنش شوري و مايه زني ريزجانداران تأثير معني داري بر صفات اندازه گيري شده داشته اند. با افزايش ميزان شوري، درصد كلونيزاسيون ريشه توسط قارچ، ويژگيهاي رشدي، محتواي نسبي آب برگ، شاخص كلروفيل (SPAD)، درصد و عملكرد اسانس، غلظت عناصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم كاهش در حالي كه مقادير سديم و كلر افزايش يافت. هم چنين مقادير كليه صفات اندازه گيري شده به غير از ميزان سديم و كلر در گياهان مايه زني شده با قارچ و باكتري بيشتر از گياهان بدون مايه زني بود. بيشترين و كمترين مقادير عملكرد پيكر رويشي خشك ( 29٫61 و 13/51 گرم در گلدان)، محتواي نسبي آب برگ ( 82/45 و 54/83 درصد)، شاخص كلروفيل ( 35/36 و 26/1 )، درصد اسانس ( 2/02 و 1/37 درصد)، عملكرد اسانس ( 0/049 و 0/017 ميلي ليتر در بوته) و فسفر ( 0/41 و 0/10 درصد) به ترتيب در شرايط بدون تنش و در گياهان مايه زني شده با P. indica و در سطح شوري 100 ميلي مولار و در گياهان بدون مايه زني مشاهده گرديد. در مجموع يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه مايه زني با ريزجانداران محرك رشد مي تواند با حفظ مقادير كلروفيل و بهبود جذب آب و عناصر غذايي، اثرات سوء تنش شوري بر رشد، عملكرد و توليد اسانس در گياه مريم گلي را تعديل نمايد.

To evaluate the effect of Piriformospora indica and Pseudomonas fluorescens inoculation on some growth and physiological parameters and nutrient acquisition of sage (Salvia officinalis) under salt stress conditions, a pot experiment was conducted in factorial based on randomized complete blocks design with three replications. The treatments included inoculation with microorganisms at three levels (non-inoculation and inoculation with P. indica and P. fluorescens) and salinity stress at four levels (0, 25, 50 and 100 mM of NaCl). The results showed that salinity stress and inoculation with microorganisms had significant effect on the measured parameters, so that by increasing salinity concentration, percentage of root colonization by P. indica,growth paramaters, leaf relative water content (RWC), chlorophyll index (SPAD), essential oil conten and yield, N, P and K content and K/Na ratio decreased while Na and Cl content increased. The amounts of all evaluated parameters in fungi and rhizobacteria inoculation were more than non-inoculation treatments except for Na and Cl content. The highest and lowest of dry herb yield (29.61 and 13.51 g pot-1), RWC (82.45 and 54.83%), chlorophyll content (35.36 and 26.1), essential oil content (2.02 and 1.37%), essential oil yield (0.049 and 0.017 ml plant-1) and P content (0.41 and 0.10%) were observed in non-stress conditions+ P. indica inoculated plants and 100 mM salinity+ non-inoculated plants, respectively. Overall, the findings of this study showed that plant growth-promoting microorganisms inoculation can ameliorate the adverse effects of salinity stress on growth, yield and essential oil production in sage by maintaining chlorophyll content and improving water and nutrient uptake.