بازپژوهي در حكم استظلال مُحرم و تردد در مكۀ مكرمه

تحقيق حاضر درصدد بررسي حكم فقهي تردد با وسايل نقليۀ مسقف در شهر مكه يا عبور از تونل‌هاي اين شهر در روز براي مردان مُحرم، است. نتايج اين پژوهش كه به‌صورت كتابخانه‌اي و نرم‌افزاري صورت گرفته، حاكي از اين است كه حكم مزبور، تابع ملاكي است كه فقيه، از روايات استنباط مي‌كند. بدين‌معنا كه اگر فقيه ملاك حرمت را بهره بردن مُحرم از سايه در سير سفري قرار دهد، تردد در مكه با ماشين مسقف و از تونل‌ها، جايز است؛ اما اگر ملاك حرمت، استفادۀ مرد مُحرم از سايه در مطلق سير با مركب باشد، تردد فوق مجاز نيست، اما مي‌تواند پياده از تونل عبور كند. به‌نظر مي‌رسد قرائن موجود در روايات دلالت دارد بر اينكه تنها ملاكِ حرمت، ايجاد سايه در روز توسط مرد مُحرم بر خود است و سير و توقف، در حكم مسئله دخالتي ندارد. بنابراين براي مُحرم استفاده از سايه‌هاي موجود و داخل شدن در خانه و خيمه و تونل و مانند آن به‌سبب عدم صدق ايجاد سايه بر خود مجاز است و تردد با وسايل نقليۀ مسقف در روز در شهر مكه از اين جهت كه مصداق ايجاد سايه بر خود است، جايز نيست.