بررسي ولايت در آثار قشيري

اصل ولايت به عنوان اساس طريقت تصوّف و باطن نبوّت به شمار مي رود. مقام ولايت متعلّق به كساني است كه خداوند متولّي ايشان گشته و به عنوان دوست ويژۀ خود برگزيده است. مسألۀ ولايت كه به پير و وليّ اين امكان را مي دهد تا با تصرّف در احوال مريد او را به سر منزل مقصود برساند. از نكات مورد تأكيد صوفيان در تمام دوره هاي عرفان و تصوّف اسلامي است. قشيري در آثار خود، بويژه در رسالۀ قشيريّه به بيان بسياري از مفاهيم بنيادين عرفان و تصوّف از جمله ولايت پرداخته و قديمي ترين تعريف از آن را ارائه داده است و به دليل تأثير وي بر آثار پسين، بررسي آثار او در باب ولايت مي تواند روشنگر عقايد كلّي پيرامون اين مسأله در تصوّف اسلامي باشد؛ ازاين رو در اين پژوهش كه با نگاهي متن محور و به شيوۀ كتابخانه اي انجام شده، مباني عرفاني ولايت و عوامل تحقق آن در انسان از ديدگاه قشيري تبيين و به نحو نظام مند ارائه شده است. نتايج حاكي از آن است كه ولايت نزد قشيري امري عطايي و يا كسبي و متعلّق به كساني است كه خداوند افعال و اوصاف بشري را از آن ها زدوده و به اوصاف الهي بدل كرده و بيشترين كاركرد آن در رابطۀ مريد و مرادي است. او كرامات را امري موهومي و نشانۀ صدق وليّ مي داند.