جايگاه و نقش خاندان كُجُجي در سازمان ديواني عصر صفوي (910-1092ق.)

كُجُجي ها از خاندان هاي كهن تبريز بودند كه با پذيرش مذهب تشيع به خدمت در سازمان ديواني صفويان درآمدند. اين پژوهش با روش توصيفي تحليلي بر پايۀ منابع و نسخه هاي خطي كوشيده تا ضمن بررسي تبار و پيشينه به نقش و جايگاه اين خاندان در سازمان ديواني صفويان بپردازد. يافته ها نشان مي دهد كه كججي ها در جهت دهي و برانگيختن توجه اسماعيل صفوي در راستاي يورش و تصرف آذربايجان و نيز شكست نهايي آق قويونلوها نقش چشمگيري داشتند. آنان همچنين در انتقال و تداوم سنتهاي ديواني به دورۀ صفوي سهيم بودند و توانستند علي رغم رابطۀ پرفرازونشيب با شاهان تا اوايل سلطنت شاه عباس به مناصب بالايي در تشكيلات ديواني صفويان برسند، ولي پس از آن از همۀ عرصه هاي ديواني كنار گذاشته شدند. كججي ها بر خلاف روايت ها، پيش از دورۀ صفوي داعيۀ سيادت نداشتند، ولي در منابع آغازين صفوي از آنان به عنوان ساداتي كه تبارشان به امام چهارم شيعيان مي پيوندد ياد شده و برخي از آنان نيز از اواخر سدۀ يازدهم به اين سو گرايش يافتند تا خود را با عنوان سادات حسيني بخوانند.