تحليل وجود شناختي كيفيت تاثير دعا در هستي با رويكرد تطبيقي بر نظريات امام خميني (ره)

An Analysis of Ontology of Quality of Prayers’ Effect on Existence with a Comparative Approach to Imam Khomeini’s Viewpoints

«دعا» به عنوان يك موجود مجرد و مصداقي از تسبيح قولي كاينات، از يك سو از سنخ معنا و علم شمرده مي شود كه قيام صدوري به نفس دارد و از سوي ديگر بر اساس مباني ديني و آيات قرآن مي تواند در ساختار وجودي و حدوث يا عدم حدوث پديده ها نقش ايفا كند لكن فرآيند اين تاثير و تاثر وجودي دعا در ماوراي آن، مسئله پژوهش حاضر است كه براي دفع شبهات و واقع نمايي اثر دعا در هستي لازم است موردبررسي قرار گيرد. بر اساس مباني حكمت متعاليه، اولا وجود با علم مساوقت دارد و ثانيا علم از شيون نفس است؛ بر اين مبنا، تمام كاينات صاحب نفس مدركه و تسبيح قولي خواهند بود. در اين ميان، نفس انسان با ارتقاي وجود خود و اتصال به نفوس مفارق سماوي قادر است ديگر نفوس كاينات را از اثر وجود خود متاثر سازد و به واسطه تاثير گذاري آن نفوس در مواد و ابدان مقارن خود، در ساختار وجودي اشياء و حدوث يا عدم حدوث وقايع نقش انتولوژيك ايفا كند به گونه اي كه در راستاي منافع و خير دعاكننده باشد. اين همان فرآيند تاثير دعا در ماوراي خود است كه شواهد درون و برون ديني به انضمام روايات متعدد، تحقق بالفعل اين ويژگي آن را تاييد مي كنند. امام خميني نيز به تبع حكمت متعاليه در مواضع مرتبط، كيفيت اين تاثير وجود شناختي دعا را شرح و تاييد كرده اند.

Prayers, as an abstract and occasional thing from the verbal heavenly glorifications, is on one hand, attributed to meaning and science that is established based on emanation per se, and on the other hand, based on religious fundamentals and verses of the Quran it can play a role in the existential structure and contingency or non-contingency of the phenomena. This paper intends to go beyond this existential effect and influence of prayers to remove ambiguities and to show in practice the effect of prayers in existence. Based on the fundamentals of transcendental wisdom, first, existence is concomitant with science; secondly, science is an act of soul. On this basis, all creatures shall possess percipient soul and verbal heavenly glorifications. In the meantime, human soul is able to exert influence on other creatures through promotion of its being and establishing links with immaterial beings. This way, it will be able to play an ontological role in the existential structure of the things and contingency or non-contingency of the incidents to be in line with the interests and goodness of the one praying. This is in fact, the effect of prayers in an atmosphere beyond its being whose practical realization is approved by internal and external evidences as well as various traditions. Resorting to transcendental wisdom, Imam Khomeini on occasion has clarified and endorsed ontological effects of prayers.