بررسي و كشف مدل‌هاي ذهني دانش آموزان متوسطۀ اول در خصوص مفهوم حجم

برخي معلمان مفهوم حجم را به طور خاص تصور كرده و از آن استفاده مي‌كنند ولي دانش‌آموزان بسته به تجربه‌ شخصي و ماهيت فعاليتي كه انجام مي‌دهند، معاني خاص خود را به مفهوم حجم نسبت مي‌دهند. اين پژوهش به صورت پديدارشناسي و با هدف شناسايي مدل هاي ذهني دانش‌آموزان در خصوص مفهوم حجم انجام شده است. در اين پژوهش 57 دانش آموز از پايه هاي هفتم، هشتم و نهم (23 نفر هفتم، 12نفر هشتم، 22 نفر نهم) سال تحصيلي 99-98 شركت كرده اند كه از اين ميان 25 دانش آموز براي مصاحبه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در اين پژوهش علاوه بر مصاحبه‌ نيمه ساخت يافته، از پرسشنامه‌ محقق‌ساخته نيز استفاده شده است. با مصاحبه و بررسي پاسخ هاي دانش‌آموزان به سؤالات پرسشنامه مشخص شد مدل هاي ذهني دانش آموزان در خصوص مفهوم حجم را مي توان در شش دسته طبقه بندي كرد. در دسته‌ اول حجم جسم را همان وزن جسم تصور مي كردند و در دسته‌ دوم حجم به عنوان ظرفيت جسم )فضاي خالي درون جسم) در نظر گرفته مي شد. دسته سوم حجم را پربودن (به طور كامل) جسم تصور مي كردند و دسته‌ چهارم حجم را فضاي اشغال شده توسط جسم تعريف مي كردند. دسته‌ پنجم حجم را وابسته به خصوصات هندسي (طول، عرض، ارتفاع و اندازه) در نظر مي گرفتند و دسته‌ ششم حجم را وابسته به عوامل ديگري (در بسته بودن جسم، جريان هوا در جسم، مقدار ماده اضافه شده در جسم، دارا بودن چهار گوشه در جسم، دارابودن اتم) تعريف مي‌كردند.