عنوان مقاله :
نقش فطرت در چهارچوب اخلاقي ملاصدرا بر اساس نظام وجودشناختي حكمت متعاليه
عنوان به زبان ديگر :
The Role of Innate Nature in Mulla Sadra's Moral Framework Based on the Ontological System of Transcendent Wisdom in the World
پديد آورندگان :
جهان، علي دانشگاه فردوسي مشهد - فلسفه و كلام اسلامي،ايران , مسعودي، جهانگير دانشگاه فردوسي مشهد، ايران , حسيني، مرتضي دانشگاه فردوسي مشهد، ايران
كليدواژه :
فطرت , معرفت , علم حصولي , علم حضوري , اخلاق
چكيده فارسي :
بسياري از فيلسوفان اسلامي به وجود اداركات فطري در بشر معتقدند. برخي صاحبنظران انديشه اسلامي پذيرش اداركات فطري اخلاقي را بهترين راه حل نسبيگرايي اخلاقي دانستهاند. در اين نوشتار در پي يافتن پشتوانهاي استوار براي اخلاق هستيم و آن را در نظام هستي شناختي ملاصدرا و نيز در مسئله فطرت جستوجو ميكنيم. در اين مقاله پس از مطابقت ديدگاه ملاصدرا با كاربردهاي واژه فطرت به اين نتيجه رسيدهايم كه بنا بر اصول انسان شناختي حكمت متعاليه از قبيل اصالت وجود، تشكيك وجود، حركت جوهري، جسمانيةالحدوثبودن نفس انسان فاقد پيشآورده هاي حصولي است؛ اما بر مبناي اصول «مساوقت وجود و علم»، «علم بسيط مشترك بين انسانها» و نيز «علم معلول به ذات خود مستلزم علم به علت است» ادراك حضوري فطري قابل ثبات است. اين ادراك حضوري و فطري به خداشناسي فطري منتهي مي‌شود و اين اصل پشتوانه اي استوار براي گزاره هاي اخلاقي خواهد بود.
چكيده لاتين :
Many Islamic philosophers believe in the existence of innate perceptions in human beings. Some of them have considered the innate moral perceptions as the best way to oppose moral relativism. In this article, we seek to find a solid support for morality and we seek it in Mulla Sadra's ontological system as well as in the issue of nature. In this article, after matching Mulla Sadra's view with the cases in which the word nature is used, we have come to the conclusion that according to the anthropological principles of transcendent wisdom, such as the originality of existence, gradational state of existence, substantial motion, human soul`s originally corporeal state, are not based on any acquired knowledge; But on the basis of the principles of "coexistence of existence and science", "simple science common to human beings" and also "essential knowledge of the caused necessarily contains the knowledge to the cause", the innate presence perception may be proved. This instinctual and instinctive perception leads to innate theology, and this principle will be a solid support for moral propositions.
