ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ و ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﺮوﻓﯿﻞ SPAD ﺳﻮﯾﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽ ﻧﺎﻧﻮ ﮐﻼت آﻫﻦ، روي و ﻣﻨﮕﻨﺰ در ﺷﺮاﯾﻂ آﺑﯿﺎري ﻣﺤﺪود

Improvement of leaf area index and leaf chlorophyll concentration (SPAD) soybean by Fe, Zn and Mn nano-chelates foliar application under limited irrigation conditions

در فرآيند تغذيه گياه عناصر ضروري بايد به اندازه كافي در دسترس گياه باشند تا با حفظ تعادل عناصر غذايي، عملكرد افزايش يابد. پژوهش حاضر به منظور بهبود شاخص سطح برگ و غلظت كلروفيل توسط محلول‌‌پاشي نانوكلات آهن، روي و منگنز در جهت افزايش عملكرد سويا در شرايط آبياري محدود انجام شد. مواد و روش‌‌ها: آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال (1394و 1395) انجام شد. تيمارها شامل: رژيم آبياري (آبياري كامل، قطع آبياري در مرحله گلدهي، غلاف‌‌دهي و ابتداي دوره پرشدن دانه) و محلول‌‌پاشي (آب مقطر (شاهد)، آهن، روي، منگنز، آهن + روي، آهن + منگنز، روي + منگنز و آهن + روي + منگنز) بود. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽ داري ﮐﺎﻫﺶ داد. ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ از ﺑﺮﻫﻤﮑﻨﺶ ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ و ﻗﻄﻊ آﺑﯿﺎري در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻏﻼف دﻫﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﯿﻤﺎر آﺑﯿﺎري ﮐﺎﻣﻞ، 31/5 درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ داﺷﺖ. ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺎﺷﯽ روي + ﻣﻨﮕﻨﺰ در ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﺑﻮد و ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ 49/4 درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ داد. ﻗﻄﻊ آﺑﯿﺎري در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﯽ، ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﺮوﻓﯿﻞ را 11/2 درﺻﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻏﻼف دﻫﯽ 16/5درﺻﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ داد. ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺎﻧﻮﮐﻼت آﻫﻦ + روي ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﺮوﻓﯿﻞ ﺑﺮگ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻏﻼف دﻫﯽ و ﭘﺮﺷﺪن داﻧﻪ 38/8 و 39/1 درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﯿﻤﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. نتيجه‌‌گيري: در شرايط آبياري محدود تغذيه برگي نانوكلات آهن، روي و منگنز راهكاري مناسب و سازگار با بحران آب است و مي‌‌تواند با تعديل تنش خشكي و بهبود شاخص سطح برگ و غلظت كلروفيل، عملكرد دانه سويا را بهبود دهد.

Maintaining the balance of nutrients leads to increase yield so the essential elements should be available enough in the process of plant nutrition. This experiment was performed by foliar application of iron, zinc, and manganese nano-clates under limited irrigation conditions to improving leaf area index and leaf chlorophyll concentration. Methods: The two years experiment was conducted (2016-2017). The main plot included four levels of irrigation: full irrigation, irrigation withhold at flowering stage, podding stage, and grain filling period. The subplot included eight levels of foliar application with Fe, Zn, Mn, Fe+Zn, Fe+Mn, Zn+Mn, Fe+Zn+Mn nano-chelates, and distilled water (control). Results: Drought stress reduced leaf area index significantly. The highest reduction was obtained from the interaction of control treatment and cessation of irrigation in the pod stage, which was 31.5% less than the full irrigation treatment. Foliar application of Zn+Mn was more successful in modulating drought stress and increased leaf area index by 49.4% compared to the control. Irrigation cessation in flowering stage increased chlorophyll concentration by 11.2% and decreased it by 16.5% in pod stage. With the application of Fe+Zn nano-chelate increased on leaf chlorophyll concentration in the pod stage and grain formation by 38.8% and 39.1% compared to the control and was recognized as the best treatment. Conclusion: In limited irrigation conditions, foliar feeding of Fe, Zn and Mn nano-chlates is a suitable solution and compatible with water crisis and can improve soybean yield by modifying drought stress and improving leaf area index and leaf chlorophyll concentration.