تدوين مدل بهزيستي روان‌شناختي نوجوانان داراي باورهاي وسواسي بر اساس سبك‌هاي دفاعي، وضعيت هويت ايگو و ارتباط والد – فرزند

Compilation of a Psychological Well-being Model for Adolescents with obsessive beliefs based on Defensive Styles, Ego Identity Status and Parent-Child Relationship

در بين مدل‌هاي نظري موجود از بهزيستي روانشناختي، كمتر به ريشه‌هاي تحولي اين سازه پرداخته شده است. اين پژوهش باهدف تدوين مدل بهزيستي روان‌شناختي نوجوانان با باورهاي وسواسي بر اساس سبك‌هاي دفاعي، وضعيت هويت ايگو و ارتباط والد – فرزند انجام شده است. مطالعه‌ي حاضر از نوع مطالعات همبستگي بود كه در جامعه‌ي دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 انجام شد. نمونۀ آماري شامل 250 دانش‌آموز با باورهاي وسواسي بود كه به شيوه‌ي نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي و به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامه‌هاي سبك‌هاي دفاعي، بهزيستي روان‌شناختي، هويت ايگو، رابطه والد-فرزند و پرسشنامه عقايد وسواسي نسخه كودك و نوجواني را تكميل كردند. جهت تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش تحليل معادلات ساختاري استفاده شد. بر اساس يافته‌ها رابطه والد و نوجوان به طور غير مستقيم و منفي از طريق مكانيسم‌هاي دفاعي بر بهزيستي رواني اثر مي‌گذارد (0/05≥p). اين نتيجه بدان معناست كه رابطه والد و نوجوان باعث افزايش مكانيسم‌هاي دفاعي و افزايش استفاده از مكانيسم‌هاي دفاعي باعث كاهش بهزيستي رواني مي‌شود. همچنين رابطه‌ي والد و نوجوان، هم به طور مستقيم و غيرمستقيم هويت ايگو را پيش‌بيني مي‌كند؛ در نتيجه با افزايش رابطه‌ي والد و نوجوان هويت‌يابي بهبود مي‌يابد. در مسير غيرمستقيم هويت، مكانيسم‌هاي دفاعي نقش واسطه‌اي دارند؛ به طوري كه با افزايش رابطه‌ي والد و نوجوان، مكانيسم‌هاي دفاعي افزايش مي‌يابد و پس از آن به طور مثبت بر هويت اثر مي‌گذارد. اين پژوهش اهميت سبك‌هاي دفاعي، وضعيت هويت ايگو و ارتباط والد-فرزند در مدل‌پردازي بهزيستي روان‌شناختي نوجوانان با باورهاي وسواسي را نشان مي‌دهد.

To achieve the different dimensions of mental health, communities need to provide the ideal of self-actualization and excellence for their members. Psychological well-being is an effort to grow and develop in order to realize the potential of a person in a variety of dimensions, such as autonomy, personal growth, purposefulness in life, mastery of the environment, positive relationship with others, and self-acceptance, all rooted in the development of personality. According to the above-mentioned articles, this research aimed to develop a psychological well-being model for adolescents with social anxiety based on defensive styles, Ego identity status, and parent-child relationship. This research was a correlational study. The statistical population of this study was all the boy sophomores in Tehran in 2017-2018. The sample also included 250 social anxiety students with a multistage cluster sampling method and purposefully selected. The criterions of entering this research included: informed consent, age range (15-18 years) and outcomes of the project included: reluctance to continue cooperation and lack of completion of the questionnaires by participants. The participants completed the Defense Style Questionnaire, the Ryff Scale of Psychological Well-Being, the Ego Identity Process Questionnaire, the Parent-Child Rating Scale and the obsessive beliefs questionnaire. We used structural equations analysis to examine the data. All stages of analysis were performed using SPSS (v.24) and AMOS (v.24) software packages. According to the findings, the parent-adolescent relationship indirectly and negatively affects psychological well-being through defense mechanisms (p≥0.05). The parent-adolescent relationship also directly and indirectly predicts identity.