فردگرايي روش شناختي در تاريخ فرهنگي و منظومه فكري ـ فلسفي ارنست گامبريج

Ernest Gombrich :Methodological individualism in cultural history and his intellectual-philosophical system

در تاريخ تفكر، متفكران در دو دسته از يكديگر قابل تفكيك­ اند. نخست، دسته ­اي كه تفكراتي خلاق و نظرياتي بديع در حوزه ­هايي از انسانيات مطرح كرده ­اند. دوم، افرادي كه در بسط و اشاعه نظريات و تفكرات گروه نخست كوشيده ­اند. پرسش اصلي نوشتار حاضر اين است كه آيا نظريه گامبريج در تاريخ فرهنگي، ايده نو و اصيلي را واجد بوده است؟ مدعاي مقاله حاضر اين است كه زيرساخت تفكر و روش گامبريج، راسلي ـ پوپري است و او با پيروي از فردگراييِ روش ­شناختيِ پوپري، به پارادايم مقابل آن يعني، كل­ گرايي روش ­شناختي يورش برده و تمام نظريه ­هاي همبسته با كل­­­ گرايي از جمله نظريه هگل و تاريخ فرهنگي متناظر با آن و «اصل ضرورت علي» را ردّ كرده است. از اين رو، به نظر مي­رسد كه ارنست گامبريج در شمار متفكران دسته نخست قرار نمي­ گيرد. او بيشتر مورخي است كه انديشه هم فكرانش ­ـ راسل و پوپرـ را بسط و گسترش داده است. اين در حالي است كه برخي از انديشه ­ورزان نيمه دوم قرن بيستم ميلادي، از دوگانه روش ­شناختي كل ­گرايي و فردگرايي روش­ شناختي عبور كردند و با ديالكتيكي از اين دو، در بررسي مسائل علوم اجتماعي به جامعيت بيشتري دست يافتند. دستاورد مقاله حاضر اين است كه گامبريج در تاريخ فرهنگي مورد نظرش، با دسته­ بندي آدميان به نوع پست­تر و عالي­تر، در همان دامي فرو غلتيد كه رژيم توتاليتر هيلتري ـ كه به­ شدت آماج انتقاد گامبريج است ـ در آن فرو افتاده بود. اين نوع نگرش به تاريخ فرهنگي، نوع ديگري از همان توتاليتاريسمي است كه گامبريج مدعي مبارزه با آن است. در واقع، گامبريج هم به گونه­ اي ديگر و با خودآگاهي كمتري، منادي توتاليتاريسم و نوعي قوم كشي است.

In the history of thought, thinkers can be divided into two groups. The first group is those who put forward creative ideas and theories in areas of the humanities. The second group is those people who expand the ideas and thoughts of the first group. The main question of the present article is whether Gambridge theory has had a new and original idea in cultural history? The present article argues that the infrastructure of Gambridge's thoughts are based on Popper's methodological individualism, attacking the opposite paradigm and methodological totalitarianism has rejected hegemony, including Hegel's theory and the corresponding cultural history, and the "principle of causal necessity." Hence, it seems that Ernest Gambridge is not an original and among the first group thinker. He is a historian who has developed the ideas of his co-thinkers - Russell and Popper. However, some thinkers in the second half of the twentieth century went through the methodological dichotomy of totalitarianism and methodological individualism, and with a dialectic of the two, became more comprehensive in their study of social science issues. The present article concludes that in the cultural history in question, Gambridge, by classifying people as inferior and superior, fell into the same trap into which the totalitarian Hitler regime - which is heavily criticized by Gambridge. This kind of view of cultural history is another kind of totalitarianism that Gambridge claims to be fighting. In reality, Gambridge is a preacher of totalitarianism in a different way and with less self-awareness.