مطالعۀ جامعه‌شناختي فرسودگي تحصيلي دانشجويان (مورد مطالعه: دانشجويان دانشگاه تبريز)

دورۀ دانشجويي به‌دليل شرايط خاص از جمله دوري از خانواده، حجم زياد دروس، رقابت‌هاي فشرده و... زمينه‌ساز مشكلات فردي و اجتماعي زيادي براي دانشجويان است. يكي از عوامل مهم كاهش انگيزش و افت عملكرد تحصيلي دانشجويان كه زمينه‌ساز پيامدهاي منفي مانند كاهش رشد و پيشرفت دانشجويان، افسردگي و آسيب به سلامت رواني است، مسئلۀ فرسودگي تحصيلي در بين دانشجويان است. فرسودگي تحصيلي مي‌تواند در ايجاد احساس خستگي نسبت به انجام تكاليف درسي و نگرش بدبينانه به تحصيل مؤثر باشد. اين پژوهش با هدف بررسي عوامل اجتماعي مرتبط با فرسودگي تحصيلي دانشجويان دانشگاه تبريز به انجام رسيده است. روش پژوهش پيمايش است و جامعۀ آماري آن شامل تمام دانشجويان دانشگاه تبريز است كه طبق آمار ارائه‌شده 20,997 نفر است. حجم نمونه برابر با 275 و شيوۀ نمونه‌گيري، طبقه‌اي متناسب با حجم است. پشتوانۀ نظري تحقيق و متغيرهاي مستخرج از آن‌ها بيانگر اين است كه استفاده از رسانه بر فرسودگي تحصيلي تأثير مستقيم و متغيرهاي عدالت آموزشي و كيفيت زندگي دانشگاهي بر فرسودگي تحصيلي دانشجويان تأثير معكوس دارد. نتيجۀ بررسي تفاوت ميانگين ميزان فرسودگي تحصيلي دانشجويان برحسب متغير جنسيت و وضعيت اشتغال پاسخگو نشان‌دهندۀ آن است كه ميزان فرسودگي تحصيلي در بين زنان و مردان و دانشجويان با وضعيت اشتغال مختلف، متفاوت و معنادار است. نتايج بررسي تحليل رگرسيوني نيز نشان مي‌دهد درمجموع متغيرهاي عدالت آموزشي، كيفيت زندگي دانشگاهي و ميزان استفاده از رسانه، 47 درصد از تغييرات مربوط به فرسودگي تحصيلي را تبيين مي‌كنند. براساس نتايج مي‌توان گفت فرسودگي تحصيلي از جمله متغيرهايي است كه عوامل مختلفي در ايجاد آن مي‌توانند مؤثر باشند و درمجموع تركيب متغيرهاي مطرح در محيط دانشگاه و عوامل اجتماعي در شيوع فرسودگي تحصيلي در بين دانشجويان داراي تأثير مستقيم است. زماني كه كيفيت محيط دانشگاه و روابط آموزشي موجود در آن بهبود يابد، زمينۀ رشد و پيشرفت هرچه بهتر دانشجويان فراهم خواهد شد.