عنوان مقاله :
تحليل روند مشخصه‌هاي خشكسالي در ايران با استفاده از شاخص‌هاي تك و چندمتغيره
عنوان به زبان ديگر :
Trend Analysis of Drought Characteristics in Iran Using Univariate and Multivariate Idices
پديد آورندگان :
ﻋﺒﺪاﻟﻬﯽ، ﺳﻨﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ - ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ، ايران , ﺑﺬراﻓﺸﺎن، ام اﻟﺒﻨﯿﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ - ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ، ايران , ﺷﮑﺎري، ﻣﺮﺿﯿﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم ﭘﺎﯾﻪ - ﮔﺮوه آﻣﺎر و رﯾﺎﺿﯽ ﮔﺮوه رﯾﺎﺿﯿﺎت و آﻣﺎر، ايران
كليدواژه :
ﺷﺎﺧﺺ ﮐﺴﺮي ﺗﻮام , ﮐﺎﭘﻮﻻي ﺗﺠﺮﺑﯽ , ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ , ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮه ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ روﻧﺪ
چكيده فارسي :
ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ داراي ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺷﺪت، ﻣﺪت ، ﭘﯿﮏ و ﻓﺮاواﻧﯽ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، دو ﺷﺎﺧﺺ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺗﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮه SPIو ﺷﺎﺧﺺ ﭼﻨﺪﻣﺘﻐﯿﺮه ﮐﻤﺒﻮد ﺗﻮام ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﭘﻮﻻ )JDI( ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺪت، ﻣﺪت و ﻓﺮاواﻧﯽ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ در 39 اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺳﯿﻨﻮﭘﺘﯿﮏ اﯾﺮان ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎي 1344 ﺗﺎ 1399ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺷﺪت و ﻣﺪت ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ، ﻃﻮﻻﻧﯽﺗﺮﯾﻦ ﺗﺪاوم و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺷﺪت ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻫﺮ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ JDI اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ در ﮐﻼسﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ JDI در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ 12- SPIدر اﮐﺜﺮ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ ، ﮐﻼس ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺪﯾﺪ را ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽزﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺮﺧﻼف آن،12 - SPIﺗﺨﻤﯿﻦ ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮه اي در ﺑﺮاورد ﮐﻼس ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ در ﺑﺮﺧﯽ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ روﺑﺮوﺳﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ،آزﻣﻮن روﻧﺪ ﻣﻦ-ﮐﻨﺪال ﺑﺮاي وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ JDI روﻧﺪ رو ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ را در اﯾﺮان ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽزﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ 12-SPI در اﮐﺜﺮ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ روﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺪارد. درﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد، JDIارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺪﯾﺮان اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ.
چكيده لاتين :
The drought phenomenon contains important characteristics, including duration, severity, peak and frequency. In this study, two indices of drought assessment consist of univariate index (Standardized Precipitation Index: SPI) and multivariate copula-based index (JDI: Joint Deficit Index) are compared. In this regard, the drought characteristics, including the severity, duration, and drought frequency have been studied in 39 synoptic stations of Iran during the 1965–2014. The results showed that the longest duration and maximum severity of each station belongs to the JDI. Also, the frequency of drought in different classes shows the JDI estimates the drought frequency with high accurately, but the SPI‐12 provided an unexpected estimation is some stations. In addition, the results of the Mann-Kendall test for the drought characteristics showed that the drought trend with JDI is decreasing while SPI-12 does not show a significant trend in the most stations. Finally, the results showed that JDI provides a complete drought assessment for decision makers and water resource managers.
عنوان نشريه :
مهندسي آبياري و آب ايران
