عنوان مقاله :
تأثير مدرنيزاسيون بر ساختار كالبدي-فضايي تهران در دورۀ پهلوي اول و كابل در دورۀ اماني
عنوان به زبان ديگر :
Impact of Modernization on the Physical-Spatial Structures of Tehran in the First Pahlavi period and those of Kabul in Amani Period
پديد آورندگان :
جعفري، علي ياسر دانشگاه تهران - دانشكده معماري - پرديس هنرهاي زيبا، تهران، ايران , حقير، سعيد دانشگاه تهران - دانشكده معماري - پرديس هنرهاي زيبا، تهران، ايران
كليدواژه :
ساختار كالبدي-فضايي , كابل , تهران , امان اله خان , راسيوناليسم غربي , توسعۀ درون‌زا
چكيده فارسي :
ظهور تفكرات مدرنيزاسيون در قالب جرياني فراگير در فرهنگ و ادب كشورهاي جهان، علاوه بر اثرات ذهني، به‌گونه عيني نيز در كالبد معماري و شهرسازي تجلي يافت و شكل ديگر و واژه‌هاي جديدي به شهرها بخشيد كه از آنها مي توان به شهرهاي مدرنيستي ياد كرد. درحالي‌كه در تهران در دوران پهلوي اول با پژواك مدرنيزاسيون تحولات چشم‌گيري رخ داده است، در مقاطع زماني تقريباً مقارن در كابل، تفكرات سياسي و اجتماعي و به تبع آن كالبد شهري با درون‌ماية همساني با تهران در حال شكل‌گيري بود.
هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر تبيين نقش پروژه مدرنيزاسيون و نحوه تأثيرگذاري آن بر تحولات ساختار كالبدي-فضايي كابل دورة اماني و تهران دوره پهلوي اول است تا به اين سؤال پاسخ داده شود كه تحولات شهري تهران و كابل در دوره‌هاي مذكور داراي چه ساختار، ماهيت و جنبه‌هاي متفاوت و مشابهي بوده‌اند؟
روش پژوهش: اين پژوهش به صورت تاريخي-تطبيقي و با رويكردي كيفي به كمك مطالعات اســنادي صورت گرفته اســت كه از روش تاريخي-تفسيري در بخش گردآوري مباني نظري و روش توصيفي-تحليلي در زمينه تحليل و مقايسة تحوالات ساختار كالبدي-فضايي تهران و كابل استفاده كرده است.
نتيجه‌گيري: مقايسه اقدامات مدرنيزاسيون رضاشاه و امان‌الله‌خان نشان مي‌دهد شباهت زيادي در شدت و تنوع اين اقدامات وجود دارد. مي‌توان گفت شكل‌گيري شهر در اين دو كشور درون‌زا، زايشي، جوششي، پويا و متأثر از زمينة جامعه نبوده است؛ بلكه ناشي از سياست نوسازي و غربي‌سازي و مبتني بر ميل و دستورات دولت بوده است.
چكيده لاتين :
Problem statement: Apart from mental effects, the ideas of modernization in the form of a pervasive current in the culture and literature of the world have been objectively manifested in the architectural forms and the cities. Such changes have transformed the forms of cities and given a rise to new words such as modernist cities . While significant changes were taking place in Tehran with the echo of modernization during the first Pahlavi era, Kabul was experiencing changes in political and social aspects and an urban body with a similar theme to Tehran was being shaped.
Research objective: This study attempts to explain the role of the modernization project and compare its effect on the changes in the physical-spatial structure of Kabul city in the period of Amani with that of Tehran city in the first Pahlavi period. For this purpose, the following question was raised: How was the urban development of Tehrandifferent from or similar to the one in Kabul in the mentioned periods in terms of structures, nature, and aspects?
Research method: This is a historical-comparativequalitativestudyemploying and documentary data analysis. The historical-interpretive research method was used for collecting the historical theoretical foundation of the study and the descriptive-analytical research method was drawn upon to analyze and compare physical-spatial structure changes in Tehran and Kabul.
Conclusion: A comparison of the modernization measures by Reza Shah and Amanullah Khan shows that there are many similarities in the intensity and diversity of these measures. It can be said that the formation of the cities in these two countries has not been endogenous, reproductive, evocative, and dynamic. Moreover, it has not arisen from the context of society rather it has been the result of a policy of modernization and westernization based on the wishes and orders of the governments.
