نقد قرآني - روايي بينش جبرگراي سران اموي در واقعه كربلا

Quranic-narrative Critique of the deterministic approach of Umayyad leaders in Karbala

سران‌‌ اموي به‌منظور ناحق جلوه‌دادن قيام عاشورا، بر باورهاي تاثيرگذار بر افكار عمومي استناد كردند؛ از جمله با مستمسك قراردادن عباراتي چون «اين خواست خدا بوده كه اين مصيبت بر شما وارد شد» و نيز با تكيه بر آيه 30 سوره شوري كه «آن‌چه از مصيبت‌‌ها به شما رسيد به واسطه اموري است كه خودتان فراهم كردهايد»، دست به مغالطه زدند و با روش جبرگرايانه درصدد تبريه و محق جلوه‌دادن خويش برآمدند. هدف مقاله حاضر، نقد و بررسي مستندات امويان در اين مسيله است. سوال تحقيق اين است كه چه اشكالات منطقي بر ادعاهاي امويان مبني بر به‌حق جلوه‌دادن خود در قيام عاشورا وارد است؟ پژوهش حاضر به روش تحليل محتوا و با مراجعه و بررسي منابع تاريخي و قرآني صورت گرفته است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه سران اموي مغالطاتي داشته‌‌اند؛ از جمله مغالطه اراده تكويني با تشريعي براي توجيه اقدامات ناحق خود؛ به‌گونه‌‌اي كه تعلق مشيت خدا را به فعل بنده نسبت داده‌اند! در حالي‌كه مشيت خدا، به مشيت عبد تعلق مي گيرد نه به فعل او. ديگري توفاي انفس كه قتل كربلا را هم به خدا نسبت مي‌دادند، درحالي‌كه قتل شهداي كربلا نتيجه ظلم امويان بود، البته خداوند انفس آن‌ها را‌‌ ستاند. بني‌‌اميه مغالطه تكوين با تشريع را در موضوع حكومت و پادشاهي هم داشته‌‌اند. با آشكار ساختن ماهيت مغالطه‌آميز ادعاهاي امويان، روشن شد كه حقانيت قيام عاشورا انكارناپذير است.

Umayyad leaders cited some beliefs that influenced public opinion to justify the Ashura uprising as unjust one, Including refer to phrases such as: "It was God's will that this tragedy befell you." and also relying on Quran 42: 30 " Whatever misfortune happens to you, is because on the things your hands have wrought". They made a fallacy and tried to justify themselves in a deterministic way. The purpose of this article is to critique the documents of the Umayyads on this issue, and the research question is: “What are the logical flaws in the claims of the Umayyads about justifying themselves in the Ashura uprising?'' The present research is based on analysis method by reviewing historical and Qur’anic sources. The findings show that the Umayyad leaders had some fallacies: the fallacy of the Genesis Divine Will with legislation Divine Will to justify their unjust actions, In such a way that they have attributed the providence of Divine Will to the act of the servant! Whereas the providence of God belongs to the providence of the servant, and not to his deed. The second fallacy is the taking of the souls, which they attributed the murder of Karbala to God, while the killing of the martyrs of Karbala was the result of the oppression of the Umayyads. Of course, God took their souls away. The Umayyads also had the fallacy of genesis and legislation in the matter of government and monarchy. By exposing the fallacious nature of the Umayyad claims, it became clear that the legitimacy of the Ashura uprising was undeniable.