مدل ساختاري گرايش به سيگار كشيدن و نگراني درباره وزن و رژيم غذايي بر اساس شفقت خود در دانش آموزان دختر: نقش واسطه اي فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده

زمينه و هدف: امروز مصرف سيگار و مشكلات چاقي يا لاغري يكي از نگراني هاي عمدۀ سازمان سلامت جهاني به ويژه در كودكان و نوجوانان است. هدف از پژوهش حاضر پيش بيني گرايش به استعمال سيگار و نگراني درباره وزن و رژيم غذايي مبتني بر شفقت خود با نقش ميانجي فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده در دانش آموزان دختر بود.روش: مطالعه حاضر، همبستگي از نوع معادلات ساختاري بود. نمونه مورد مطالعه شامل 300 دانش آموز دختر دوره متوسطه استان البرز در سال تحصيلي 98-97 بود كه با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند. ابزارهاي استفاده شده شامل پرسشنامه نگرش به سيگار كشيدن (شور و همكاران، 2000)، پرسشنامه نگراني درباره وزن و رژيم غذايي (كاگان و اسكوايرز، 1984)، پرسشنامه شفقت خود (نف، 2003) و پرسشنامه فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده (استيس و بيرمن، 2001) بود. تحليل داده هاي پژوهش با استفاده از روش معادلات ساختاري و با استفاده از نرم افزار SPSS24 و AMOS24 انجام شد.يافته ها: برآيندها نشان دادند كه الگوي پيشنهادي از برازش مطلوبي برخوردار است. بر اساس نتايج، فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده نقش ميانجي در ارتباط بين شفقت خود با گرايش به سيگار كشيدن و نگراني درباره وزن و رژيم غذايي دارد. شفقت خود با گرايش به سيگار كشيدن (0/05P #60; و 0/083=β) و نگراني درباره وزن و رژيم غذايي (0/05P #60; و 0/002=β) رابطه مستقيم ندارد، اما با فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده (0/05 P و 0/222=β) رابطه مستقيم دارد. فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده با گرايش به سيگار كشيدن (0/05 P و 0/074=β) رابطه ندارد و با نگراني درباره وزن و رژيم غذايي (0/05 P و 0/139=β) رابطه مستقيم دارد. همچنين اثر غيرمستقيم شفقت خود (0/05 P) به واسطه فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده بر نگراني درباره وزن و رژيم غذايي تأييد شد، اما بين شفقت خود و فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده با گرايش به سيگار، ارتباط غيرمستقيم معنادار وجود ندارد.نتيجه گيري: نتايج نشان دادند دانش آموزان دختر داراي شفقت خود بالا، نگراني كم تري نسبت به وزن و رژيم غذايي خود داشته و فشار فرهنگي اجتماعي ادراك شده كمتري را ادراك مي كنند. در نتيجه پيشنهاد مي شود برنامه هاي درماني پيش گيرانه مبتني بر شفقت خود براي جلوگيري از مشكلات مربوط به نگراني درباره وزن و رژيم غذايي براي دانش آموزان تدوين شود.