بررسي توسعه فضايي ميراث روستايي مقاصد گردشگري در قلمرو كوچ‌نشينان (مورد مطالعه: شهرستان خرم‌آباد)

مقدمه: تحولات عيني و مفهومي گردشگري در عصر حاضر، ضرورت­هايي را پيرامون توسعه فضايي و روابط دروني و بيروني قلمروهاي جغرافيايي كه تداعي­كننده بازتاب سنت در مدرنيته مي­باشند، شكل داده است. در اين ميان توسعه فضايي مناطق روستايي كه فضاهاي اجتماعي حاكم بر آن، در برگيرنده قلمروهاي كوچ­نشينان ايران است از اهميت ويژه­اي در توسعه گردشگري پسامدرنيته برخوردارند. هدف پژوهش: هدف از اين پژوهش بررسي توسعه فضايي ميراث روستايي مقاصد گردشگري شهرستان خرم­آباد است كه يكي از مهمترين قلمروهاي كوچ­نشينان ايران محسوب مي­گردد، روش­شناسي تحقيق: روش پژوهش توصيفي‌ـ‌ تحليلي و از نوع كاربردي بود. جامعه آماري اين پژوهش را سه گروه عمده (315 نفر از روستاييان ساكن در 14 روستاي منتخب منطقه (به روش نمونه­گيري تصادفي طبقه­اي)، كارشناسان حوزه گردشگري استان (30 نفر) و گردشگران در دسترس وروردي (30 نفر)) تشكيل مي­دادند. در نهايت از مجموع سه جامعه آماري مورد مطالعه 375 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. براي گرد­آوري داده­ها از روش­هاي ميداني و پرسشنامه­اي استفاده شد كه پايايي آن با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ براي 3 مؤلفه مؤثر بر توسعه فضايي ميراث روستايي مقاصد گردشگري محاسبه شد، كه بيانگر مناسب بودن ابزار پژوهش بود. براي تحليل داده­ها از ضريب پراكندگي و ضريب همبستگي پيرسون، در محيط نرم­افزار SPSS20 و براي ترسيم نقشه­ها از نرم­افزار ArcGIS استفاده شد. قلمرو جغرافيايي پژوهش: مقاصد گردشگري در نواحي روستايي شهرستان خرم­آباد (بخش پاپي) كه بطور عمده متكي بر اكوتوريسم بودند. يافته­ها و بحث: يافته­ها نشان داد مهمترين مؤلفه­ها و معيارهاي كليدي تأثيرگذار بر توزيع ساختار فضايي ميراث روستايي مقاصد، كميت و كيفيت منابع و جاذبه­هاي گردشگري و وضعيت مكاني ـ فضايي جاذبه­هاي گردشگري هستند. بررسي مقادير ضريب همبستگي پيرسون نشان داد كه بين همه متغيرهاي مستقل (بجز متغيرهاي پذيرش اجتماعي، بعد كالبدي، ابعاد فضايي) با توسعه فضايي ميراث روستايي مقاصد گردشگري رابطه مثبت و معني‌داري در سطح اطمينان 99 درصد وجود دارد. نتايج: از آنجايي كه روستاهاي گازه و بيشه داراي بيشترين تعدد متغيرهاي موثر بر توسعه فضايي ميراث روستايي مقاصد گردشگري شهرستان خرم­آباد بودند، پيشنهاد مي­گردد كه در صورت سرمايه­گذاري در خدمات و تسهيلات مناسب، اين سكونتگاه­ها مي­توانند در خدمات­رساني پسكرانه وسيع­تري مورد استفاده قرار گيرند.