تاثير فعاليت هوازي و ويتامين E بر حافظه فضايي و ميزان بيان پروتئين كرب در بافت هيپوكامپ موش هاي صحرايي داراي كم‌خوابي مزمن

زمينه و هدف: هدف از اين تحقيق تعيين تاثير فعاليت هوازي و ويتامين E بر حافظه فضايي و ميزان بيان پروتئين كرب در بافت هيپوكامپ موش هاي صحرايي داراي كم‌خوابي مزمن بود. روش ‌ها: تعداد 56 موش صحرايي نر بالغ از نژاد آلبينو-ويستار به طور تصادفي در گروه‌ها قرار گرفتند. كم‌خوابي مزمن از طريق 18 ساعت محروميت از خواب به مدت 4 هفته اعمال شد. فعاليت هوازي شامل 4 هفته دويدن بر روي تردميل بود. ويتامين E به صورت محلول در روغن كنجد از طريق گاواژ به موش‌ها خورانده شد. در پايان هفته چهارم، آزمون ماز آبي ‌موريس براي سنجش يادگيري و حافظه فضايي انجام شد. براي اندازه‌گيري ميزان بيان پروتئين كرب در هيپوكامپ از تكنيك وسترن بلات استفاده شد. براي آناليز داده‌هاي مربوط به اكتساب در ماز آبي موريس، از آزمون آناليز واريانس مركب (3 × 5) و براي آناليز داده‌هاي مربوط به كاوش در ماز آبي موريس و ميزان بيان پروتئين كرِب از آناليز واريانس يك‌سويه استفاده شد. از آزمون‌هاي تعقيبي بونفروني و توكي به ترتيب براي مقايسه‌هاي درون گروهي و بين ‌گروهي استفاده شد. يافته‌ها: كم‌خوابي مزمن تاثير مخرب معني‌داري بر عملكرد حافظه در مرحله اكتساب و آزمون كاوش و همچنين بيان كرب داشت (0/05 ˂ p). ويتامين E تاثير معني‌داري بر حافظه فضايي و بيان پروتئين كرب در موش‌هاي با كم‌خوابي مزمن نداشت. فعاليت هوازي با تاثير معني‌داري كه بر عملكرد حافظه در مرحله اكتساب و آزمون كاوش و بيان پروتئين كرب موش‌هاي با كم‌خوابي مزمن داشت (0/05˂ p )، باعث جبران اثرات مخرب كم‌خوابي شد. همراه شدن ويتامين E با فعاليت هوازي بر ميزان بيان پروتئين كرب موش‌هاي با كم‌خوابي مزمن تاثير معني‌داري داشت (0/05 p) اما در آزمون رفتاري تاثيري بيشتر از فعاليت هوازي نشان نداد (0/05 p). نتيجه ‌گيري: يك دوره فعاليت هوازي تاثير مخرب كم‌خوابي بر يادگيري و حافظه فضايي در موش ها را جلوگيري مي ‌كند. تجويز ويتامين E به تنهايي تاثيري بر اختلال حافظه و يادگيري ناشي از كم خوابي ندارد و اثرات مفيد فعاليت ورزشي را نيز افزايش نمي‌ دهد.