بررسي تاثير شدت چرا بر ويژگي هاي عملكردي خاك مراتع كوهستاني سهند در استان آذربايجان شرقي

چراي بيش از حد بر روي عملكرد اكوسيستم‌هاي مرتعي اثرگذار است. يكي از روش‌هاي پايش اكوسيستم روش تحليل عملكرد چشم‌انداز (Landscape Function Analysis) است. در اين روش با استفاده از 11 شاخص سطح خاك، سه ويژگي عملكردي شامل پايداري (توانايي خاك در تحمل عوامل فرسايش و ميزان بازگشت پذيري آن بعد از وقوع آشفتگي)، نفوذپذيري (ميزان نگهداشت آب در خاكدانه‌ها براي دسترسي گياه) و چرخه عناصر (ميزان برگشت مواد آلي به خاك) تعيين مي‌شود. در همين راستا، تحقيق حاضر با هدف بررسي ويژگي‌هاي عملكردي خاك تحت تاثير شدّت‌هاي چراي مختلف در مراتع كوهستاني سهند، آذربايجان شرقي انجام شد. به منظورتجزيه و تحليل آماري داده‌ها از نرم‌افزار SPSS20 استفاده شد. نتايج نشان داد ميزان پايداري، نفوذپذيري و چرخه عناصر غذايي در شدّت‌هاي مختلف چرايي داراي تفاوت معني‌داري در سطح يك درصد هستند. به عبارتي افزايش شدّت چرا باعث كاهش ويژگي‌هاي عملكردي در منطقه مورد مطالعه شد. در مراتع با شدت چراي شديد، متوسط و كم به ترتيب ميانگين شاخص پايداري خاك % 36.66، %48.26 و % 52.85، ميانگين شاخص نفوذپذيري برابر با %31.11، % 34.9 و % 37.62 و ميانگين شاخص چرخه عناصر % 20.85، % 27.85 و % 30.68 بود. به طور كلي بر اساس نتايج تحقيق حاضر، با افزايش شدّت چراي دام ويژگي‌هاي عملكردي خاك كاهش پيدا مي‌كند، لذا كنترل تعادل دام و مرتع و كاهش شدّت چراي دام در منطقه مورد بررسي پيشنهاد مي‌شود.